Sympatyzowały ze sobą. Łucja Danielewska pozostała we wrażliwej pamięci Krystyny Grys. Mówi więc do niej strofami wiersza, wierząc, że poetka zawsze odczyta myśli poetki… I je przyjmie.
Krystyna Grys
Pamięci Łucji Danielewskiej
***
Gdy smutek nocy
otulał się
granatową opończą
gasłaś z godnością
cicho jak gwiazda
na sklepieniu nieba
Przechyliłaś się
na drugą stronę światła
Zaskoczona pustką
po tobie
Zdumiona sama nad sobą
jeszcze słyszę czysty głos
w podziemiach leszczyńskich
lochów
Żałobną chwilą
zadumałam się
nad garstką prochu
nad którą z czułością
pochylają się drzewa
Wiatr w gasnących liściach
zawodzi requiem
Cmentarne ptaki
przywołują wschody słońca
Wiersz bez tytułu, dedykowany pamięci Łucji Danielewskiej, z tomiku „Partytura ciszy” (2006) w zbiorze „Smak życia” Krystyny Grys, wyd. II autorskie, Biblioteka Tematu nr 50, Bydgoszcz 2015
Pośród swoich cennych pamiątek, uwieczniających chwile rozmów i bliskiej obecności, Krystyna Grys ma tom poezji „Piąte pory roku” z dedykacją autorki tych strof Łucji Danielewskiej z 18 grudnia 2001 roku. Obie poetki spotkały się wówczas w Lesznie. Sympatyzowały ze sobą. Przebywały często razem na wspólnych eskapadach poetyckich organizowanych przez Związek Literatów Polskich do wielu miejscowości w Wielkopolsce.
Łucja Danielewska chwaliła umiejętności Krystyny Grys jako kierowcy malucha, nawet na łamach prasy odnotowano jej uwagę o tym pozapoetyckim talencie koleżanki po piórze. Pozostała w myśli Krystyny Grys, która pomieszczonym tutaj wierszem tak wiele mówi o tym, czym jest nieobecność dla niej i wśród nas Łucji Danielewskiej. Refleksją bada stan tej nieobecności, zmagając się z poczuciem znikomości szczątków. Lecz życie, jak ptaki w jej strofie, silnie woła o nadzieję. A ona wołana − wschodzi każdego świtu…
Refleksja nad pamięcią. Postać Łucji Danielewskiej wpisała się w moją pamięć jako cichej obecnej wśród nas, uważnie obserwującej lub zatopionej w zamyśleniu. Taką najczęściej widywałam na wydarzeniach literackich. Pierwszy raz zwróciła na siebie moją uwagę na spotkaniu Klubu Literackiego w sali Kominkowej poznańskiego Pałacu Kultury (aktualnie mającego szyld Centrum Kultury „Zamek”). Klub ten stworzył w latach 70. poznański poeta Jerzy Grupiński (klub ten obecnie ma siedzibę w Piątkowskim Centrum Kultury i jest znany pod nazwą Klub Literacki „Dąbrówka”). Łucja Danielewska ożywiała się w rozmowie osobistej. Spotykałyśmy się najczęściej przypadkowo. Niejednokrotnie na dworcu kolejowym. Lubiła chyba te wyjazdy poza Poznań, do Leszna.
Pożegnanie z Łucją. Ostatni raz spotkałam ją głęboko zasmuconą, zmęczoną, udręczoną. Nie przypominam sobie tej daty. Szłyśmy razem z centrum Poznania na dworzec. Pamiętam jej spojrzenie pełne pytań podczas pożegnania, które miało być zwyczajnym: do widzenia…
Stefania Pruszyńska
Łucja Danielewska, polska poetka, prozaik i tłumaczka, urodziła się 6 listopada 1932 roku w Poznaniu w rodzinie Jana i Gabrieli Kowalkiewiczów. W 1940 roku rodzinę wysiedlono z Poznania do Warszawy. W stolicy Łucja Danielewska została uczennicą szkoły powszechnej. Ukończyła wtedy 4 klasy. W tym czasie uczyła się również gry na fortepianie. Po upadku powstania warszawskiego rodzinę Kowalkiewiczów wywieziono do obozów: przejściowego w Pruszkowie i koncentracyjnego we Flossenbürgu.
W 1945 roku rodzina Kowalkiewiczów wróciła do Poznania. Łucja kontynuowała edukację w Gimnazjum im. Dąbrówki, a następnie w Rocznym Liceum Administracyjnym, które ukończyła maturą w 1951 roku. Do 1954 roku uczyła się również w poznańskim konserwatorium muzycznym. Zadebiutowała w „Gazecie Poznańskiej” w 1954 roku publikacją wierszy: „Barwa miodu” i „Oczekiwanie”. W latach 1957 − 1965 działała w Literackiej Grupie Niezależnej „Swantewit”.
Pracowała jako bibliotekarka w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu, później − w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Kościanie, w którym mieszkała od 1959 do 1960 roku. Pracą związała się również z Muzeum Literackim Henryka Sienkiewicza w Poznaniu oraz Mieszkaniem-Pracownią Kazimiery Iłłakowiczówny. W 1970 roku zatrudniła się w Zjednoczeniu Przemysłu Ziemniaczanego w Poznaniu na stanowisku asystentki dyrektora, a wkrótce zmieniła charakter pracy na inspektora. Od 1981 roku utrzymywała się ze środków ZUS (renta inwalidzka). W 1986 roku została członkiem Narodowej Rady Kultury, a trzy lata później zasiadła w tym gremium jako członkini Rady Funduszu Literatury przy Ministrze Kultury i Sztuki. Ponadto działała w Związku Literatów Polskich. W 1994 roku ukończyła studia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dyplomem magistra filologii serbskiej i chorwackiej i przyjęła zaproponowaną jej pracę wykładowcy w Katedrze Filologii Słowiańskiej. Zmarła w 2004 roku w Poznaniu. Została pochowana na cmentarzu na Górczynie.
W dorobku wniesionym do kultury przez Łucję Danielewską znajdziemy zarówno tomy poezji pisane przez nią w języku polskim i chorwackim: „Krótki cień południa”, „Rajskie podwórko”, „Żebro Adama”, „Wiersze ratajskie”, jak i wspomnienia o Kazimierze Iłłakowiczównie „Portrety godzin”, reportaż „Kwiaty dla Snežany” oraz przekłady z języków bułgarskiego, węgierskiego, serbskiego i chorwackiego. Dla uczczenia pamięci poetki w 2005 roku ogłoszono pierwszą edycję Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Łucji Danielewskiej „Słowo jak chleb”.
Krystyna Grys, autorka cytowanego wiersza dedykowanego pamięci Łucji Danielewskiej. Poetka, autorka limeryków, fraszkopisarka, działaczka kulturalna. Urodziła się i mieszka w Lesznie. Uczęszczała do Liceum Pedagogicznego im. Jana Amosa Komeńskiego w Lesznie. Wydała jedenaście tomików wierszy. Pierwszy tomik „W oczach lustra” ukazał się w 1996 r. Kolejne to: „Fraszki spod paszki” (1997 r.), „Po drabinie gwiazd” (1998 r.), „Za progiem cienia” (1999 r.), „Osaczone uczucia” (2001 r.), „Maski czasu” (2002 r.), limeryki: „Jazda na sto dwa” (2003 r.), fraszki: „Uśmiech na co dzień” (2004 r.), wierszyki dla dzieci: „W zwierzęcym raju” (2005 r.), „Partytura ciszy” (2006 r.), wierszyki dla dzieci pt. „Zwierzaki z mojej paki” (maj 2007), „Parada zwierząt” (grudzień 2008), „Pati, Laki i pluszaki” (2009), „Życie jak dmuchawiec” (2009), „Oswojone okolice” (2010), „W świecie zwierząt” (2011), „Smak życia” (2011), „Zwierzęcy świat poezji wart” (2012), „Moje oswojone okolice” (2013) „Miłość i zauroczenie” (2014) „Co ta Ami robi z nami?” (2015), wybór wierszy „Smak życia” (2015), „Dziwna Baba Jaga. Baju baj, zwierzęcy Raj (2019). Wiersze poetki, podobnie fraszki i limeryki opublikowano w wielu almanachach. Tłumaczono je na język niemiecki, ukraiński, rosyjski, angielski, węgierski, esperanto. Laureatka Międzynarodowego Konkursu Bielsku-Białej kilku Ogólnopolskich Konkursów Poetyckich: w Warszawie, w Kaliszu dwukrotnie, Środzie Wlkp., w Lesznie.
Debiutowała w 1993 roku fraszkami i wierszami w „Wiadomościach Kościańskich”, z którymi współpracowała przez sześć lat. Od 1994 do 1998 roku współpracowała również z „Gazetą Poznańską” oddział w Lesznie, w którym publikowano jej wiersze i prowadziła własną rubrykę „Fraszki na codzienność”.
W plebiscycie „tygodnika ABC” i Radia Elka otrzymała tytuł „Człowiek Miesiąca Grudnia 1996” i III miejsce „Człowiek Roku 1996”. W 2004 r. za twórczość i działalność w dziedzinie kultury otrzymała nagrodę Kulturalną Prezydenta Miasta Leszna, a w 2013 r. za działalność dla kultury polskiej w 20-lecie swojej twórczości otrzymała Nagrodę Pracy Organicznej im. Marii Konopnickiej oraz Prezydenta Miasta Leszna za twórczość poetycką, w tym związaną z Lesznem, i działalnością kulturalną w Lesznie i okolicach. Laureatka Nagrody Literackiej im. Klemensa Janickiego w 2014 r. oraz „Feniksa” − nagrody im. Tadeusza Micińskiego. Jest członkinią Związku Literatów Polskich w Poznaniu i Leszczyńskiego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Lesznie.
Odbywa liczne spotkania w szkołach podstawowych, gimnazjach, liceach, przedszkolach, bibliotekach czy stowarzyszeniach pozarządowych. Także wielokrotnie odwiedzała ze swoją poezją pensjonariuszy Aresztu Śledczego w Lesznie. Niedawno o swojej twórczości opowiadała jako gość Telewizji Leszno.
Obdarowuje swoimi poetyckimi bajkami dzieci w przedszkolach czy dzieci w szkołach. Sprawia jej to wyjątkową radość. Ma w najbliższym planie napisanie i wydanie książki o swoich różnych małych przyjaciołach − zwierzętach w swoim życiu.
S.P.
Biogram i fot. Krystyny Grys opracowała: Stefania Pruszyńska
Biogram Łucji Danielewskiej na podstawie informacji z Wikipedii opracowała: Stefania Pruszyńska
Autor fot. Krystyny Grys: Mieczysław Kampa, oprac. graf.: Stefania Pruszyńska. Redakcja Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl
Autor fot. Łucji Danielewskiej (z 1972 r.): Stefan Wojnecki, oprac. graf.: Stefania Pruszyńska. Redakcja Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl
Fot. osobistej pamiątki Krystyny Grys ze spotkania z Łucją Danielewską 18 grudnia 2001 roku przekazała Krystyna Grys, oprac. graf.: Stefania Pruszyńska, redakcja Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl