Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał srebrny medal „Gloria Artis” Michałowi Znanieckiemu, obchodzącemu w tym roku jubileusz 20-lecia pracy artystycznej. Zaszczytny laur Michał Znaniecki odebrał z rąk marszałka Marka Woźniaka 26 maja 2012 na deskach sceny Teatru Wielkiego im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu, tuż przed premierą „Hamleta”.
Publiczność, która przyszła do tego gmachu na premierę „Hamleta” Ambroise Thomasa, z librettem opartym o szekspirowski dramat w wersji Covent Garden, miała niewątpliwą satysfakcję zarówno ujrzeć tak uhonorowanego artystę i dyrektora − Michała Znanieckiego, jak i 3-godzinny, 5-aktowy spektakl – polską prapremierę. Uczestniczyło w tym wydarzeniu wielu przyjaciół i sympatyków Michała Znanieckiego nie tylko z Poznania czy Polski, lecz i z zagranicy. Pośród nich − wielu sympatyków jego artystycznych realizacji jako reżysera i dyrektora opery − śmiałego w decydowaniu o eksperymentach scenicznych.
Wiadomo, że dobiega trzyletnia kadencja dyrektora Michała Znanieckiego w Teatrze Wielkim im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu. Przed nami jeszcze jeden nowy błysk z tej sceny, a mianowicie − 5 lipca br. światowa premiera opery „Slow Man” na Malta Festival Poznań 2012, której libretto stworzył zdobywca w 2003 r. literackiej Nagrody Nobla − John Maxwell Coetzee na podstawie własnej powieści o tym samym tytule. Producentami tego wydarzenia festiwalowego są: poznański Teatr Wielki i Malta Festival Poznań.
„Człowiek barwny, często zaskakujący stylem pojmowania świata. Erudyta, esteta, pełen swoistego rodzaju chłopięcej radości, która pozwala mu na permanentny flirt ze swoją pracą. Umiejętnie czaruje swoimi spektaklami, przedstawiając w nich świat niezwykle plastycznie, wręcz baśniowo. Marzyciel, artysta, przyjaciel. Jako reżyser precyzyjny i dojrzały, gotowy na kompromis w imię dobrej współpracy ” − Mariusz Kwiecień, śpiewak operowy.
Sezon Michała Znanieckiego w Teatrze Wielkim im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu. W trzyletnim dorobku repertuarowym dyr. Michała Znanieckiego, począwszy od pierwszego − premierowego i zarazem noworocznego „Stworzenia świata” Uwe Scholza, przyjętego długimi owacjami na stojąco, zaistniało wiele nowych spektakli. Ciekawa ich obsada ma zapewne swoje źródło w dużym rozeznaniu Michała Znanieckiego w świecie artystów. Zapraszał ich wielu, a i przyciągnął z emigracyjnej drogi kariery do Poznania Agę Mikołaj, nad której startem czuwała sama prof. Antonina Kawecka − znakomita śpiewaczka i pedagog. Dzięki tej inicjatywie usłyszeliśmy Agę Mikołaj w „Requiem” − znakomitym koncercie dyrygowanym przez jej męża – Karla Sollaka, zamykającym XI Dni Verdiego w Teatrze Wielkim w Poznaniu, a poświęconym właśnie pamięci znakomitej artystki poznańskiej sceny Antoniny Kaweckiej. Wspomnienie o niej akcentowały w tym spektaklu prezentacje jej fotografii − odsłaniające jej urodę i piękno subtelne − jej obecności na scenie i w życiu.
„Prawdziwy esteta zwracający uwagę na drobne szczegóły. Znakomicie zna partyturę i patrzy na nią bardzo plastycznie. Precyzyjnie wie, co chce osiągnąć i do czego dąży w swoich interpretacjach. Artysta niezwykły i totalny!” − Łukasz Borowicz, dyrygent
Kolejne inicjatywy Michała Znanieckiego, jak np. repertuarowe zwrócenie się Teatru Wielkiego w 2011 roku ku operom z tytułowymi postaciami kobiet (Rok Kobiet), a w bieżącym 2012 roku – ku tytułowym postaciom męskim (Rok Mężczyzn) to także inspiracje do wielu debat i wydarzeń pozaartystycznych pod dachem opery, jak choćby np. niedawna z udziałem mężczyzn walczących o prawa ojca do dzieci czy ubiegłoroczna sesja poznawcza z humanitarno-medyczną misją budzenia dzieci ze śpiączki i Ewą Błaszczyk – prezes Fundacji Akogo i znaną aktorką.
To także „wędrowne spektakle” − poza operą, na poznańskich ulicach, placu Wolności w Poznaniu, nad jeziorem Malta na festiwalu, w dworkach, pałacykach i hen daleko… poza Polską, skąd jednak zaraz docierały wieści o sukcesach poznańskiej sceny operowej. „Opera wyszła z gmachu do ludzi” − powiedział jeden z jej miłośników, który na „Eugeniusza Oniegina” dojechał z południa Wielkopolski.
„Opera to mój dom… Bo rzeczywiście jest tu moje życie” wyznał podczas rozmowy Michał Znaniecki − Stefania Pruszyńska
Przedstawicielom mediów, zainteresowanych sztuką operową, dyrektor Znaniecki stworzył sporo okazji bliższego kontaktu z realizatorami spektakli, a mianowicie konferencje prasowe, zazwyczaj odbywające się przed kolejnymi premierami − w foyer na I piętrze, ożywione bywały postaciami twórców i artystów niemal z całego świata. Zaskoczył podczas nich i niejeden raz dyr. Znaniecki swoją znajomością języków, w tym np. ostatnio − płynnym hiszpańskim, którym się posłużył podczas konferencji prasowej poprzedzającej premierę „Hamleta”, w rozmowie z reżyserem „Hamleta” − Ignacio Garcią.
Michał Znaniecki. Reżyser, scenograf, pedagog, dyrektor Teatru Wielkiego w Poznaniu. Studiował u Umberto Eco i Giorgio Strehlera. Najmłodszy debiutant w La Scali, talent reżyserski 1995 roku, dwukrotny laureat Złotej Maski i Medalu Regionu Puglia za sezon artystyczny 2008. W lutym br. odebrał nagrodę za reżyserię „Eugeniusza Oniegina” Piotra Czajkowskiego − najlepszą premierę roku 2011. Wyreżyserował ponad 160 spektakli, w tym największe spektakle plenerowe we Wrocławiu – „Otello” na Wyspie Piaskowej, „Turandot” na Stadionie Olimpijskim i „Napój Miłosny” na Pergoli.
20-lecie pracy artystycznej Michała Znanieckiego obchodzone jest zarówno w Polsce, jak i poza granicami kraju. W dniach 7-13 maja we wrocławskiej operze na jubileuszowym festiwalu zostały zaprezentowane wszystkie spektakle wyreżyserowane przez Michała Znanieckiego dla tego teatru. Ponadto powstała książka „Michał Znaniecki. Moje życie, mój teatr”, która nakładem wydawnictwa G+J będzie dostępna w sprzedaży już w czerwcu, oraz wydawnictwo Fundacji Jutropera ze zdjęciami Marka Grotowskiego, pochodzącymi ze spektakli Znanieckiego, które przygotowała firma „Takt” i Agencja Reklamowa Wojciecha Padjasa.
O Michale Znanieckim powstaje także film dokumentalny, który realizowany jest przez polsko-amerykańską ekipę filmową. Zdjęcia odbywają się w Polsce, Włoszech, Hiszpanii oraz Argentynie i Urugwaju. Premiera planowana jest na listopad 2012.
Tekst i fot.: Stefania Pruszyńska
Na fot.: Uroczyste świętowanie Glorii Artis dla Michała Znanieckiego i premiery „Hamleta” na bankiecie po spektaklu. Inf. biograficzna: Magdalena Sowińska, Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu
Artykuł był publikowany także w „Aspektach Kulturalnych” nr 17/2012
