W styczniu i lutym 2015 roku w Poznaniu na specjalnych spotkaniach skupiano się nad postaciami poetów takich, jak: Stanisław Barańczak, Julia Hartwig, Kazimiera Iłłakowiczówna, Ryszard Milczewski Bruno. Ponadto można było poznać twórczość rumuńskiego artysty Astalusa Ioana. Dla zainteresowanych zaś kulturą innych narodowości, których przedstawiciele żyją pośród nas, przytaczam program XVIII Dni Judaizmu w Poznaniu. W wydarzenia początku roku wpisała się także znana ze wspierania sfery kultury Grażyna Kulczyk.
7 stycznia 2015 r. Wieczór poświęcony pamięci Stanisława Barańczaka: „Stanisławowi Barańczakowi – z wdzięcznością” w Sali Śniadeckich i holu Collegium Maius Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza
W holu Collegium Maius przed liczną publicznością, przybyłą tutaj dla uczczenia w klimacie wspomnień i żałoby zmarłego 26 grudnia 2014 r. w Newtonville Stanisława Barańczaka, postaci wpisanej w polską i poznańską kulturę wieloma dziełami, poezją, tłumaczeniami, rozpoczęła się uroczysta wieczernica wspomnieniowa.
Uroczysty wieczór otwierała emisja filmu o Stanisławie Barańczaku, z udziałem twórców tego obrazu: J. Malinowskiej i S. Habryły.
Natomiast główne wydarzenie, zorganizowane w holu Collegium Maius, inaugurowały wystąpienia wspomnieniowe z czytaniem wierszy. Poezję Stanisława Barańczaka usłyszeliśmy z ust nowego prezydenta Poznania Jacka Jaśkowiaka, Rektora UAM, Przewodniczącego Rady Miasta Poznania. Kontynuowali wspomnieniowe wątki czy czytanie poezji zaproszeni przyjaciele Stanisława Barańczaka, przedstawiciele organizacji i instytucji kultury, pracownicy naukowi, studenci Wydziału Filologii Polskiej i Wydziału Neofilologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Na spontanicznie zorganizowanej wystawie uczestnicy spotkania zamieszczali pamiątkowe fotografie, zawieszając je na klamerkach, także zachowane wydruki wierszy, w tym – dedykowane im wpisem przez poetę. Wieczór zamykał występ Julii Rybakowskiej, Jarosława Elisa, Jacka Skowrońskiego – ze śpiewem i muzyką. Z repertuarem opartym o Szekspira i utwory Beatlesów.
Wyłożono księgę kondolencyjną.
Organizatorami tego wydarzenia byli: Prezydent Miasta Poznania, Rektor UAM, Wydział Kultury UM oraz Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM.
XVIII Dni Judaizmu w Poznaniu od 9 do 19 stycznia 2015. W programie tego wydarzenia ujęto między innymi: musical „Skrzypek na dachu” w Teatrze Muzycznym w Poznaniu; Krakowski Salon Poezji, prezentował poezję Romana Brandstaettera czytaną przez Aleksandra Machalicę, na harfie grała: Natalia Różańska; wystawa fotografii „Izrael wzdłuż i wszerz” z kolekcji Towarzystwa Wielkopolska-Izrael; „Dzieci jednego Boga. Przesłania na Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce (1998 – 2014)” – prezentacja książki; w Pałacu Działyńskich, w Sali Czerwonej wystąpili w koncercie muzyki żydowskiej i klezmerskiej: Dorota Abbe i Trio Taklamakan; w poznańskiej siedzibie Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich, ul. Stawna 10 odbyły się warsztaty dla młodzieży gimnazjalnej „Tradycje i obyczaje żydowskie” oparte o projekt: „Przez wspólną historię – ku przyszłości”, które prowadzili: Magdalena Tomczak, ks. dr Jerzy Stranz; w ODK Pod Lipami „Wąski most” – w koncercie muzyki żydowskiej i klezmerskiej wystąpiła grupa Shalom; w Blue Note Jazz Club z koncertem muzyki klezmerskiej prezentował się zespół Klezmafour; w Cafe Misja CK Fara, ul. Gołębia 1 – prezentacja książki „Fira. Poznańscy Żydzi. Opowieść o życiu” i spotkanie z Andrzejem Niziołkiem, współautorem książki o życiu poznańskich Żydów; nabożeństwo biblijne z udziałem chrześcijan i Żydów „Szukałem Pana, a On mnie wysłuchał i uwolnił od wszelkiej trwogi” w kościele pw. św. Wojciecha, Wzgórze św. Wojciecha z udziałem abpa Stanisława Gądeckiego i komentarzem żydowskim Jakooba Bena Nistella i oprawą muzyczną scholi młodzieżowej Jordan oraz Trio Bałaban; w Bibliotece Raczyńskich, Galerii Edwarda, „…bo mamy obchodzić święto Pana” (Wj 10,9) wystawa poświęcona świętom w kalendarzu żydowskim z prelekcją Jakooba ben Nistella.
9 stycznia 2015. Grażyna Kulczyk otrzymała podczas noworocznego przyjęcia w Centrum Kultury „Zamek” od nowego prezydenta Poznania Jacka Jaśkowiaka Wielką Pieczęć Miasta Poznania
Twórczynię Starego Browaru i kolekcjonerkę sztuki nagrodzono za umiejętne łączenie biznesu z działalnością społeczną, artystyczną i edukacyjną. Prezydent Jacek Jaśkowiak w laudacji uznał działalność Grażyny Kulczyk za fenomen. „To dzięki temu fenomenowi powstał Stary Browar – perła architektury i wyjątkowa przestrzeń handlowa i kulturalna” – stwierdził.
21 stycznia 2015 r. o godz. 10.00. Sympozjum poświęcone twórczości Julii Hartwig pt. „Zapisane – przeczytane”. Sympozjum zostało zorganizowane w poznańskim Salonie Mickiewicza pod Kopułą.
27 stycznia 2015 r. Dom Literatury Biblioteki Raczyńskich zorganizował w Pracowni-Muzeum J.I. Kraszewskiego w Poznaniu (ul. Wroniecka 14) wieczór z książką pt. „Kazimiera Iłłakowiczówna, listy do siostry Barbary Czerwijowskiej z lat 1946-1959” (wyd. WBPiCAK, Poznań 2014).
29 stycznia 2015 r. o godz. 17.00. „Poznańscy artyści żegnają Stanisława Barańczaka”. Spektakl ten to reinterpretacja przedstawienia Ewy Wycichowskiej pt. „Album z tego świata”, stworzonego do wiersza Stanisława Barańczaka „Widokówka z tego świata”, którego premiera odbyła się w 1992 r. Przedstawienie przygotowano na Scenie Wspólnej w Poznaniu, ul. Brandstaettera 1. Jego realizatorami byli: Polski Teatr Tańca oraz aktorzy Marcin Kęszycki i Janusz Stolarski. Uczestnicy spektaklu: Andrzej Adamczak, Karina Adamczak-Kasprzak, Urszula Bernat-Jałocha, Artur Bieńkowski, Adriana Cygankiewicz, Agnieszka Fertała, Katarzyna Kulmińska, Kornelia Lech, Paweł Malicki, Bartłomiej Raźnikiewicz, Katarzyna Rzetelska, Daniel Stryjecki, Paulina Wycichowska oraz gościnnie: Marcin Kęszycki i Janusz Stolarski. Partnerstwo tego wydarzenia przyjęła Art Stations Foundation by Grażyna Kulczyk.
2 lutego 2015 r. o godz. 12.00. Uroczystość wręczenia dyplomu doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – Julii Hartwig
O Julii Hartwig, wybitnej polskiej poetce, eseistce i tłumaczce literatury pięknej z języka francuskiego i angielskiego, znawczyni i badaczce poezji, laureatce wielu nagród, krajowych i zagranicznych dziekan Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej prof. dr hab. Bogumiła Kaniewska mówiła w swojej laudacji: „Trudno znaleźć osobę bardziej godną tego akademickiego zaszczytu niż nasza dzisiejsza laureatka. Poetka, eseistka, tłumaczka, która od ponad siedemdziesięciu lat tworzy poezję najwyższej miary, poezję niosącą szlachetność myśli, piękno wartości, dobrą pamięć i mądrą refleksję nad światem. Poezję, która ocala i narody, i ludzi”.
Dziekan zaakcentowała ponadto fakt, że Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest pierwszym, który nadał Julii Hartwig tytuł doktora honoris causa. I dodała, że poznańscy filolodzy należą do grona najlepszych znawców jej twórczości.
Julia Hartwig zaś stwierdziła m.in., że wierszy nie pisze się piórem, lecz osobowością. Uznała, że w jej poezji jest miejsce na wszystko: radość, gorycz, żart i ironię. Podkreśliła też, że jedną z najważniejszych rzeczy w procesie tworzenia jest stosunek pisarza do rzeczywistości i do samego słowa. I podsumowała: „Każda sztuka, tak i pisanie związane jest z życiowym ryzykiem. Nie znamy rozmiarów własnego talentu, nie możemy przewidzieć, z jakim odzewem spotkają się nasze utwory. Mimo to, wybrawszy raz tę drogę, nie porzucamy nadziei, że uda nam się stworzyć coś, co trafi w tonację naszej epoki i wypowie jakąś prawdę o naszym istnieniu, odpowiadając na czyjeś oczekiwania”.
Promotorem honorowego doktoratu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Julii Hartwig była prof. dr hab. Anna Legeżyńska, zaś recenzentami: prof. dr hab. Małgorzata Czermińska z Uniwersytetu Gdańskiego, prof. dr hab. Ryszard Kazimierz Przybylski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, prof. dr hab. Marian Stala z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Julia Hartwig została 134. doktorem honorowym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Poprzedni laureaci tej godności w dziedzinie literatury to takie postacie, jak: Kazimiera Iłłakowiczówna, Guenter Grass, Wisława Szymborska i John Maxwell Coetzee.
Uroczystość odbyła się w Sali Lubrańskiego Collegium Minus UAM w Poznaniu.
Julia Hartwig. Poetka, tłumaczka literatury pięknej z języka francuskiego i angielskiego, eseistka, autorka licznych publikacji, w tym: monografii poświęconych twórczości Guillaume’a Apollinaire’a i Gerarda de Nervala, dzienników, książek dla dzieci, słuchowisk radiowych. Urodziła się w 1921 roku. Zadebiutowała jako nastolatka publikacją wiersza w międzyszkolnym piśmie „W słońce”. Pierwszy tom jej wierszy „Pożegnania” ukazał się w 1956 roku. Kolejne tomy poetyckie to m.in.: „Czułość” (1992), „Nie ma odpowiedzi” (2001), „Bez pożegnania” (2004), „To wróci” (2007), „Gorzkie żale” (2011), „Zapisane” (2013) i najnowszy – „Błyski zebrane” (2014 rok).
3 lutego 2015 r. o godz. 18.00. Wieczór autorski Julii Hartwig w Bibliotece Raczyńskich. To spotkanie prowadził prof. Ryszard K. Przybylski.
10 lutego 2015 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu – finisaż wystawy „Astalus Ioan – Rzeźba Organiczna. Miniatury”.
Astalus Ioan to rumuński artysta, mający polskie pochodzenie, znany od początku lat 90. XX wieku – wówczas na wystawach w Paryżu, Londynie i Madrycie zaprezentował po raz pierwszy swoje miniaturowe rzeźby w pestkach oliwkowych, kasztanach i innych nasionach. Ten rodzaj uprawianej przez niego sztuki sprawił, że uznano go wówczas za „ojca rzeźby roślinnej”. To określenie, identyfikującę go artystycznie, przetrwało do dzisiaj.
Astalus Ioan jest postrzegany w Rumunii i Europie jako utalentowany artysta miniaturzysta. Na jego dorobek artystyczny składają się setki prac, które wystawiane są w muzeach i także trafiły do prywatnych kolekcji sztuki na całym świecie. Są to: rysunki tematyczne, ilustracje książkowe, karykatury, malarstwo w różnych stylach i zróżnicowanych technikach, a nawet rzeźby monumentalne. Ciekawą realizacją tego artysty jest seria portretów 12 apostołów, wyrzeźbionych w kasztanach, czy twarz znanego rumuńskiego poety Mihaia Eminescu wyryta w ziarenku ryżu.
Eksponatami na poznańskiej wystawie były również miniaturowe rzeźby z roślin. W finale tego wieczoru przeprowadzono aukcję prac Astalusa Ioana.
Spotkanie z artystą zorganizowała Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu i Studio Design C.C. Centrum Współpracy Polsko-Rumuńskiej.
18 lutego 2015 r. „Rocznicowe Czytanie – Milczewski-Bruno, wychodzi z głębokiej wody” w poznańskiej Bibliotece Uniwersyteckiej z okazji 75. rocznicy urodzin Ryszarda Milczewskiego-Bruno. Jego utwory czytali: Mario Jakub Kiliński, Iwona Piotrowska, Blanka Mrowicka, Hanna Borówka-Woźniak, Eliza Falco Lipska. Spotkanie prowadziły: Eliza Falco Lipska i Blanka Mrowicka.
25 lutego 2015 r. Wystawa „Stanisław Barańczak. Widokówki znad morza i nie tylko” w Collegium Maius UAM.
Zapraszała na tę wystawę prof. dr hab. Bogumiła Kaniewska, dziekan Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. Wyeksponowano na niej widokówki pochodzące z prywatnego zbioru Lecha Dymarskiego, przyjaciela Stanisława Barańczaka. To właśnie do niego Stanisław Barańczak słał tę korespondencję, będącą nie tylko wyrazem kurtuazyjnej, przyjacielskiej pamięci z wieściami z miejsc swoich pobytów nad morzem, lecz również niosącą wiele innych sygnałów, spostrzeżeń, niekiedy refleksji.
Stefania Pruszyńska
Fot. z wydarzeń, w tym z wieczoru poświęconego Stanisławowi Barańczakowi, oraz wystawy „Stanisław Barańczak. Widokówki znad morza i nie tylko”: Stefania Pruszyńska
Fot. Julii Hartwig: PAP Marek Zakrzewski, PAP Nauka w Polsce www.naukawpolsce.pap.pl, 2 lutego 2015
Źródła materiałów i inf.: własne – Stefania Pruszyńska, UAM, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, publikacja: rpo/pz/ pt.„Julia Hartwig doktorem honoris causa UAM” – PAP Nauka w Polsce, organizatorzy spotkania noworocznego w CK „Zamek”
