Dialonium 2, Stefania Pruszyńska. Wszelkie prawa zastrzeżone
Krzysztof Kamil Baczyński stworzył wiersz „Rorate coeli”¹ w kwietniu 1942 roku. Warszawa była pogrążona w ciemnej nocy brutalnej okupacji. Zbliżała się Wielkanoc, która tamtego roku przypadała 5 kwietnia. Poeta w tamtym czasie pisał utwory nawiązujące do Zmartwychwstania Pańskiego. A jednak pojawiły się pośród nich strofy z tematem wpisanym w tradycję liturgicznego kalendarza Kościoła jako adwentowy, bowiem już samym tytułem swego wiersza „Rorate coeli” K.K. Baczyński odwołuje się do znanej od wieków pieśni roratniej.
Na takie okoliczności powstawania wybranego do niniejszej publikacji utworu powołuje się Zenon Ożóg z Uniwersytetu Rzeszowskiego w „Biblijnych inspiracjach wiersza »Rorate coeli« Krzysztofa Kamila Baczyńskiego”², uznając, że najbardziej przekonująca byłaby teza, iż pracował nad nim dłużej i ukończył go dopiero tuż przed Wielkanocą. Wskazuje też, że ten utwór Baczyński pomieścił w 10. wydanym własnym nakładem zeszycie-albumie poetyckim pt. „W żalu najczystszym”, który podarował żonie Barbarze w dniu ich ślubu 3 czerwca 1942 roku³.
W polskim skarbcu literackim znaleźć można także „Rorate coeli” autorstwa innego polskiego poety — Jana Kasprowicza. Tutaj cytuję strofy K.K. Baczyńskiego.
Stefania Pruszyńska
Krzysztof Kamil Baczyński
Rorate coeli
Spuśćcie rosę, niebiosa, duchy nieobjęte,
i sztaby blasku białe, zwiastujące pieśni,
żeby, co żyje — życiem nie było przeklęte
i stało się jak światło w ciele — nie cielesne.
Spuśćcie rosę, niebiosa, fale mórz złotawe
i szczerość oczu, która jak zwierzęca — czysta,
a jeśli dzień — niech rośnie jak kolumny trawa,
a jeśli noc — niech będzie już noc wiekuista.
Spuśćcie rosę, niebiosa, rozróżnienie czynów,
i krople takie jasne, by koroną było
to, co jest nazywane za potęgę — miłość
i przez niedopełnianie pozostaje winą.
Spuśćcie rosę, niebiosa — kręgi żywe świateł
na głowy pochylone, by to, co jest mądrość,
nie odchylało na dół jak po płatku płatek
ludzi do głuchych studni i pożogi lądów.
Spuśćcie rosę, niebiosa, aby elementy4,
które są ku świętości, uczyniły świętym
i podsycane duchów płomieniem, powstały
jak łodygi wzrastania i owoce chwały,
a opadając liśćmi zwycięstwa jak złoto,
lot uczyniły dla nas albo nas dla lotu.
______________________________________________________________________
¹ Rorate Coeli (łac.) — „Spuście rosę, niebiosa” fragment tytułu pieśni wotywnej (w znanym zapisie: Rorate Rorate caeli desuper et nubes pluant justum — tłumacz. jako Róża Niebios), inicjującej msze roratnie, które są odprawiane bardzo wczesnym rankiem (wyłącznie w dni powszednie) w 4-tygodniowym Adwencie — czasie wyczekiwania na kolejną pamiątkę narodzin Jezusa. K.K. Baczyński nawiązuje w tytule wiersza i wersie powtarzanym w wierszu do tej pieśni w Kościele katolickim, śpiewanej ku czci Najświętszej Maryi Panny.
² Z. Ożóg, Uniwersytet Rzeszowski, Biblijne inspiracje wiersza Rorate coeli Krzysztofa Kamila Baczyńskiego [w:] Acta Universitatis Wratislaviensis, no 3225, Kształcenie Językowe, 8 (18), Wrocław 2010, s. 133, [za:] K.K. Baczyński, Utwory zebrane, oprac. A. Kmita-Piorunowa, K. Wyka, t. 1, Kraków 1979, s. 322.
³ Tamże, przypis, s. 133.
4 Elementy — dawne określenie: żywioły.
Źródła wiersza: „Rorate coeli” K.K. Baczyńskiego:
♦ Krzysztof Kamil Baczyński, „W żalu najczystszym” — całość, wyd. autora z 1942 r. opublikowane i dostępne w PDF w: Wikiźródła, wolna biblioteka, domena publiczna, s. 30 i 31. (Uwaga! Na stronie Wikiźródła, wolna biblioteka wiersz „Rorate coeli” K.K. Baczyńskiego podano także odrębnie z zachowaniem pisowni oryginału autora, który w 4. strofie i 3. wersie wiersza podał: nadół. Poprawną pisownię: na dół podano w późniejszych wydaniach).
♦♦ Z. Ożóg, Biblijne inspiracje wiersza Rorate coeli Krzysztofa Kamila Baczyńskiego [w:] Acta Universitatis Wratislaviensis, no 3225, Kształcenie Językowe, 8 (18), Wrocław 2010, s. 134, [za:] K.K. Baczyński, Utwory zebrane, oprac. A. Kmita-Piorunowa, K. Wyka, t. 1, Kraków 1979, s. 322.
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 35-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.