Eugeniusz Romer. Autor fot.: Aleksander Władysław Strauss – Biblioteka Narodowa, Domena publiczna, httpscommons.wikimedia.orgwindex.phpcurid=75737122
„Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 70. rocznicę śmierci Eugeniusza Romera oddaje hołd temu najwybitniejszemu polskiemu geografowi i kartografowi, zasłużonemu w zakresie odzyskania przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej i ustalenia jej granic” – głosi uchwała Sejmu z 9 lutego br. Za uchwałą opowiedziało się 431 posłów, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.
„Eugeniusz Mikołaj Romer, wielki polski geograf i kartograf oraz geopolityk, podróżnik, geolog, pedagog, encyklopedysta i publicysta, a także działacz niepodległościowy urodził się 3 lutego 1871 r. we Lwowie, jednak młodość spędził na Podkarpaciu. Jego ojciec, Edmund Romer, walczył w powstaniu styczniowym, z kolei starszy brat, generał Jan Romer, był jednym z bohaterów wojny polsko-bolszewickiej” – napisano w uchwale.
Zaznaczono, że Romer był profesorem Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezydentem Międzynarodowej Unii Geograficznej. „Badał m.in. Karpaty Wschodnie i Alpy, góry Dalekiego Wschodu, a później Tatry i góry zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej” – dodano.
I przypomniano, że przed I wojną światową związał się we Lwowie z młodzieżowym ruchem narodowo-niepodległościowym „Zarzewie” i współtworzył tajną Armię Polską oraz Polski Związek Wojskowy, a w 1911 r. – Polskie Drużyny Strzeleckie, stanowiące paramilitarną organizację szkolącą kadry dla przyszłego polskiego wojska.
„Drużyniacy przystąpili później do współpracy ze strzelcami Józefa Piłsudskiego, a po wybuchu I wojny światowej stali się częścią Legionów Polskich. Stworzył geopolityczną koncepcję pomostowości ziem polskich, które według niego odgrywały kluczową rolę na obszarze pomiędzy Morzem Bałtyckim i Morzem Czarnym, co koresponduje ze współczesną koncepcją Międzymorza. Współtworzył wydawnictwo Książnica – Atlas, a w efekcie publikacji licznych przełomowych prac stał się ojcem polskiej kartografii” – podkreślono.
Uchwała przypomina, że Romer był autorem najważniejszego opracowania kartograficzno-statystycznego dotyczącego ziem Rzeczypospolitej, wydanego w 1916 r. „Geograficzno-statystycznego atlasu Polski”. „To dzieło oraz osobiste zaangażowanie Eugeniusza Romera odegrały dużą rolę w pracach polskiej delegacji na konferencji pokojowej w Wersalu i w ustaleniu granic Polski i państw sąsiednich, odrodzonych po I wojnie światowej. Podczas paryskiej konferencji Romer kierował pracami Biura Geograficznego przy Komitecie Narodowym Polskim Romana Dmowskiego. Następnie pracował też jako ekspert Ministerstwa Spraw Zagranicznych w latach 1920-1921, podczas konferencji w Rydze kończącej wojnę polsko-bolszewicką” – napisano.
Zwrócono uwagę, że w latach niepodległej II Rzeczypospolitej E. Romer założył Instytut Kartograficzny, wykładał na uniwersytetach oraz redagował „Czasopismo Geograficzne” i „Polski Przegląd Kartograficzny” i „był też przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Geograficznego, które pracowało na rzecz integracji i efektywnego rozwoju całego obszaru Polski oraz przeprowadziło szeroką akcję edukacyjną i patriotyczną w celu podniesienia świadomości narodowej i społecznej”.
„W czasie II wojny światowej ukrywał się we Lwowie i w Warszawie, a po wojnie objął katedrę geografii na Uniwersytecie Jagiellońskim i kierownictwo Instytutu Geograficznego”. A „ w1946 r. reaktywował we Wrocławiu wydawnictwo Książnica – Atlas, które wydało wiele jego atlasów Polski i świata. Jako pierwszy spośród badaczy opracował mapę regionów klimatycznych Polski” – czytamy w uchwale.
Romer był także jednym z redaktorów dzieła „Encyklopedia. Zbiór wiadomości z wszystkich gałęzi wiedzy” – polskiej encyklopedii wydawanej przed I wojną światową w zaborze austriackim. „Zasłynął jako autor licznych prac z zakresu kartografii, geografii, klimatologii i geomorfologii, a także wspomnień” – przypomniano.
Eugeniusz Romer zmarł 28 stycznia 1954 r. w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Salwatorskim, zgodnie z jego wolą – w grobie skierowanym w stronę Lwowa.
(PAP)Nauka w Polsce,
Katarzyna Krzykowska, Daria Porycka
ksi/ dap/dki/
Tytuł publikacji odredakcyjny – Redakcja Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl
Fot. Eugeniusza Romera wybrana przez Redakcję Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl z domeny publicznej Biblioteki Narodowej httpscommons.wikimedia.orgwindex.phpcurid=75737122. Autor fot.: Aleksander Władysław Strauss
Źródło artykułu: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl
