W 2012 roku mija 80. rocznica złamania szyfrów Enigmy przez trzech poznańskich matematyków, kryptologów: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego. Naukowców w 1932 roku zainspirował do tego niezwykłego zadania ppłk Maksymilian Ciężki. Sukces odniesiony przez nich stanowił największy wkład Polaków w zwycięstwo aliantów w II wojnie światowej. Uroczysty finał Międzynarodowej Gry Internetowej „Codebreakers.eu”, poświęconej poznańskim matematykom, autorom zwycięskiej deszyfracji Enigmy, odbył się 20 kwietnia w Centrum Kultury „Zamek” w Poznaniu.
W wielkopolskiej grze w Sieci uczestniczyło 129 zespołów z całego świata. Grę tę zainicjowała 10 listopada 2011 r. Gra Miejska na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego oraz Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Odbywała się ona w witrynie internetowej codebreakers.eu, będącej platformą całego przedsięwzięcia. Marek Woźniak, marszałek województwa wielkopolskiego, oraz Jacek Dziuba, dyrektor Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, wręczyli podczas finałowego spotkania nagrody zwycięzcom: dwóm grupom z Holandii i uczniom Liceum Ogólnokształcącego im. Dąbrówki z Gniezna. Victoria należała do Europejczyków.
Zwycięzcy. Do finału trafili jako zwycięzcy: zespół U01 z Holandii, który stanowili: Arjen Beenhakker, Hans Nelisse oraz Gerrit van Woerkom. To tylko oni jako pierwsi złapali szpiega w Poznaniu podczas rozgrywki finałowej w przeddzień uroczystości w poznańskim Centrum Kultury Zamek. Drugie miejsce, ex aequo, zdobyli: drużyna F02, także z Holandii, a sciślej – z Brabancji, regionu partnerskiego Wielkopolski, w składzie: Jan-Gerard van der Toron, John Besselink oraz Rien Bijl i polska drużyna z II Liceum Ogólnokształcącego im. Dąbrówki z Gniezna, w której walczyli: Agnieszka Stelmaszczyk, Agnieszka Brzuska i Maksymilian Sych. Młodzi Polacy mieli już za sobą ubiegłoroczne zwycięstwo w kursie kryptologii, zwieńczone wygraną z 45 zespołami z całej Polski. Holendrów obu drużyn pasjonuje geocaching, historia związana z szyframi i ich łamaniem, także łamigłówki, zagadki stawiające zadania, do których trzeba wiedzy kryptologicznej.Tej pasji poświęcają czas po pracy, zaś pracują oni w holenderskich i światowych koncernach.
Znaczenie gry. Marszałek Marek Woźniak podkreślał cel: popularyzowanie wiedzy o złamaniu kodu niemieckiej maszyny szyfrującej − niebywale ważnym i wielkim dokonaniu polskich naukowców: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, który miał przełomowe znaczenie w walce z Niemcami podczas wojny. Wyrażał też nadzieję, że dzięki tej grze internetowej i podobnym realizacjom można liczyć na dalszy rozwój tej idei i rozprzestrzenianie wiedzy o Polakach, nauce polskiej i samej kryptologii.
Internet! Z kolei dr Marek Grajek akcentował znaczenie Internetu w obecnej dobie, który wszedł w nową fazę rozwiązań i przestrzeń społeczną. Podkreślił swoją optykę refleksjami: „Nie wiem, czy te więzy są godnym sposobem więzi międzyludzkich. Zakładam, że tak jest. Jednak musi też być społeczność ludzi kompetentnych, znawców i wielu innych za kulisami. A tymczasem mamy problem w Polsce taki, że ledwie 4 proc. maturzystów wybiera matematykę jako przedmiot egzaminu maturalnego”.
I dodał kilka istotnych, innych uwag o matematyce w kontekście gry „Codebreakers.eu”: „Matematyka wykładana jest w sposób czysto matematyczny lub impresjonistyczny, jak w naszej grze, w której postawiliśmy na pewien romantyzm, aby przyciągnąć młodych ludzi – w sposób finezyjny”…
Matematyka to… Organizatorzy tej uroczystości zapewnili także poznanie dodatkowych informacji i treści na ekranie. Nietrudno było zauważyć wybranych cytatów o matematyce, w tym: E. Rutheforda: „Nie mamy pieniędzy, więc musimy myśleć” albo wiele mówiącego do wyobraźni: „Matematyka to ślepy facet w ciemnym pokoju, poszukujący w nim czarnego kota, którego tam nie ma”. Wymowna zaś w „przewrotności” fotografia rozmawiającego przez komórkę, opatrzona komentarzem: „Numer, który wybrałeś, jest urojony. Obróć telefon o 90 stopni i spróbuj ponownie”, niejednego rozbawiła czy też zmobilizowała co najmniej do zastanowienia.
Uhonorowani odznakami Enigmy. Podczas spotkania jego uczestnicy nie ukrywali dumy i radości z sukcesu. Sami wskazywali, że najważniejszymi motywami ich zaangażowania się w to przedsięwzięcie było ogromne zainteresowanie zadaniami. Na koniec odbyła się ceremonia przekazania honorowych odznak Enigmy: marszałkowi Markowi Woźniakowi, dr. Janowi Ciechanowskiemu oraz dr. Markowi Grajkowi.
Tekst i fot.: Stefania Pruszyńska
Publikacja w Gazecie Autorskiej „IMPRESJee” www.impresjeee.blox.pl z 27 kwietnia 2012 r.
