Roześmiał się 2 marca w trawach w pobliżu jednego z osiedli w Poznaniu. Z samej nazwy już krokus wiosenny. Wobec takiego faktu trudno wątpić w jego posłannictwo – wiosna tuż-tuż. Kalendarzowa…
A jak zareaguje na polskie przysłowia o marcu? Wybrałam kilka z imponującej obfitości, może akurat nawet te mniej znane.
Czasem i w marcu zetnie wodę w garncu – Nowa księga przysłów polskich, oprac. Zespołu Red. pod. kier. Juliana Krzyżanowskiego, t. 2, s. 396, Warszawa 1978, [za:] Ondrusz, Przysłowia cieszyńskie, rękopis z 1956 r., Archiwum Nowej księgi przysłów polskich.
Marzec marzy, jak się zdarzy – Nowa księga przysłów polskich, oprac. zespołu red. pod. kier. Juliana Krzyżanowskiego, t. 2, s. 399, Warszawa 1978, [za:] Liwoczanin, Kalendarz rolniczo-gospodarski, Lwów 1851.
W marcu śnieżek sieje, czasem słonko grzeje – Nowa księga przysłów polskich, oprac. zespołu red. pod. kier. Juliana Krzyżanowskiego, t. 2, s. 400, Warszawa 1978, [za:] Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich. Zebrał i opracował Samuel Adalberg, Warszawa 1889-1894.
Marzec rzekł do maja: poczekaj, maiczku, ja ci zamrożę ziemniaczki w gaiczku – Nowa księga przysłów polskich, oprac. zespołu red. pod. kier. Juliana Krzyżanowskiego, t. 2, s. 399, Warszawa 1978, [za:] Oskar Kolberg, Lud, jego zwyczaje, sposób bycia, W. Księstwo Poznańskie 1886, cz. II, t. XIX, s.197.
Pozostaje jeszcze do objaśnienia treść znanego powiedzenia, podanego w tytule publikacji: Jedna jaskółka wiosny nie uczyni. W brzmieniu przytoczonym przeze mnie jest to myśl autorstwa Mikołaja Reja zawarta w Zwierzyńcu z 1562 r. Do opracowania-źródła tej myśli – utworu M. Reja, które przygotował W. Bruchnalski, a wydał w Krakowie w 1895 r. (BPP nr 30), sięgnął Zespół Redakcyjny pod kierunkiem Juliana Krzyżanowskiego. I zamieścił zdanie Reja pod hasłem: Jaskółka w 1. tomie na stronie 833. Nowej księgi przysłów polskich, będącej opracowaniem opartym o dzieło Samuela Adalberga. Pierwszy z czterech tomów NKPP został wydany w 1969 r. w Warszawie.
Nowa księga przysłów polskich, 4-tomowa, w oprac. Zespołu Redakcyjnego pod kier. J. Krzyżanowskiego. Fot. egz. ze zbiorów własnych: Stefania Pruszyńska
Myśl M. Reja, we współczesności pojawiająca się na wielu ustach, lecz raczej rzadko mających wiedzę o jej autorstwie, a jeszcze rzadziej dociekających jej pochodzenia, sąsiaduje w tym leksykonie z licznymi pokrewnymi znaczeniowo jej wersjami, zamieszczonymi w różnych źródłach pisanych przez wielu twórców, kronikarzy i badaczy, na przykład: Hozjusza, Potockiego, Lindego, Wójcickiego, Siemieńskiego, Kosińskiego, Gawalewicza, Orzeszkową, Weyssenhofa. Pośród nich zwróciło moją uwagę przysłowie cieszyńskie, podane przez Jana Brodę: Jedna lasztówka nie kludzi wiosny, które zawarł w swoim rękopisie z 1956 roku, opatrzonym nagłówkiem Przysłowia cieszyńskie. A co ciekawe dla miłujących kulturę i szanujących jej źródła, w tym zwłaszcza ceniących swoje korzenie Wielkopolan, J. Broda pozostawił także z tego samego roku rękopis opracowania pt. Przysłowia wielkopolskie. Oba kompendia znalazły schronienie w Archiwum NKPP (Nowej Księgi przysłów polskich).
Stefania Pruszyńska
Fot.: Dominik Golenia, Stefania Pruszyńska
(Tekst zaktualizowany, najnowsza aktualizacja: 7 marca 2024, godz. 21.35).
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 35-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.