Głównymi bohaterami organizowanej co rok w Sztokholmie 10 grudnia uroczystej ceremonii są uhonorowani Nagrodą Nobla za swoje wybitne osiągnięcia przedstawiciele: fizyki, chemii, fizjologii i medycyny, literatury, ekonomii i działalności na rzecz pokoju – dziedzin wyznaczonych przez Alfreda Nobla, fundatora tej nagrody.
W ubiegłą niedzielę przed licznym audytorium i w odświętnej oprawie w Filharmonii Sztokholmskiej złote medale i dyplomy Nagrody Nobla odebrali z rąk króla Szwecji Karola XVI Gustawa reprezentujący fizykę – Rainer Weiss, Barry C. Barish, Kip S. Thorne, chemię – Jacques Dubochet, Joachim Frank i Richard Henderson, fizjologię i medycynę – Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young, ekonomię – Richard H. Thaler, laureat Literackiej Nagrody Nobla – brytyjski pisarz Kazuo Ishiguro. Natomiast Pokojową Nagrodę Nobla, przyznaną ICAN – Międzynarodowej Kampanii na rzecz Zniesienia Broni Nuklearnej, przyjmowała przedstawicielka tej organizacji w Oslo.
W fizyce uwagę i uznanie Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk zdobyła budowa detektora LIGO i obserwacje fal grawitacyjnych. To zasługa laureatów tegorocznej Nagrody Nobla: Rainera Weissa, Barry`ego C. Barisha oraz Kipa S. Thorne`a. Detektor LIGO dokonał pierwszej bezpośredniej obserwacji fal grawitacyjnych. Kolejnym osiągnięciem badaczy jest zbudowanie przez nich interferometrów – urządzeń wykrywających fale grawitacyjne. Nauka zdobyła nowe narzędzie do obserwowania czasoprzestrzeni, które astrofizyk prof. dr hab. Michał Bejger z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (CAMK) porównuje do „ucha”, podczas gdy popularne już w obserwacji naukowej teleskopy stanowią dla badaczy „oko”. „Dzięki niemu możemy z dużą dokładnością wykrywać rzeczy, których nie widać, jak np. czarne dziury” – tak w rozmowie z PAP objaśnia prof. Bejgier, który wraz z zespołem z Virgo-POLGRAW (tworzą go m.in. astrofizycy z CAMK) uczestniczy w projekcie LIGO w ramach międzynarodowego konsorcjum LIGO-Virgo.
Królewska Szwedzka Akademia Nauk za najwybitniejszych w tym roku w dziedzinie chemii uznała: Jacquesa Dubocheta, Joachima Franka i Richarda Hendersona. Zostali oni docenieni za wniesienie do nauki prac nad metodą mikroskopii krioelektronowej, umożliwiającą obrazowanie dużych cząsteczek biologicznych (biomolekuł) w rozdzielczości niemal atomowej. W praktyce te osiągnięcia naukowe tegorocznych noblistów z chemii otwierają nową erę w dziedzinie badań biochemicznych.
Fizjologia i medycyna odnotowała kolejne przyznawane przez Instytut Karolinska laury Nobla, które za odkrycie molekularnych mechanizmów kontrolujących rytmy okołodobowe organizmów otrzymali w Sztokholmie trzej Amerykanie: Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young.
Tegoroczny noblista literacki – brytyjski pisarz Kazuo Ishiguro zasłużył się w opinii Akademii Szwedzkiej tym, że w swoich powieściach „o wielkiej emocjonalnej sile odkrył pustkę kryjącą się za iluzorycznym poczuciem łączności ze światem”. Pisarz ten jest autorem powieści: „Malarz świata ułudy” – najbardziej znanej, „Pejzaż w kolorze sepii” i „Okruchy dnia”. Te wydawnictwa są również dostępne dla polskich czytelników w Polsce – ukazały się w polskich przekładach.
Przyznawaną przez Komitet Noblowski Nagrodą Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii tym razem wyróżniono Richarda H. Thalera. Naukowca doceniono za „wkład w ekonomię behawioralną”. To dziedzina, która posługuje się wynikami badań socjologicznych i psychologicznych do weryfikacji założeń ekonomii. Ekonomia behawioralna rozrasta się o wiele dziedzin, przydatnych w badaniach i ekonomii społecznej. W werdykcie Szwedzkiej Akademii Nauk wskazano, że profesor Richard Thaler swoimi badaniami i teoretycznymi rozpoznaniami umożliwił łączenie analiz ekonomicznych z psychologicznymi motywami indywidualnego podejmowania decyzji. Profesor R. Thaler jest związany pracą z Uniwersytetem i Szkołą Biznesu w Chicago.
Norweski Komitet Noblowski przyznał Pokojową Nagrodę Nobla Międzynarodowej Kampanii na rzecz Zniesienia Broni Nuklearnej – ICAN (International Campaign to Abolish Nuclear Weapons), organizacji założonej w 2007 r. w Australii, mającej obecnie siedzibę w Genewie, która od początku wytrwale wskazuje na katastrofalne humanitarne konsekwencje użycia w jakikolwiek sposób broni jądrowej oraz podejmuje wysiłki, by osiągnąć zakaz takiej broni w skali całego świata. Temu ma służyć traktat podpisany przez wszystkie kraje. O przyjęcie takiego traktatu ICAN zabiegała już w lipcu br. w ONZ, lobbując na jego rzecz. Nie poparło go jednak 9 mocarstw jądrowych. ICAN to organizacja mająca formę koalicji wielu organizacji ze 100 krajów. Przewodniczy jej Beatrice Fihn, która przedstawicielom mediów przekazywała, że otrzymana nagroda posłuży do dalszych działań na rzecz uwolnienia świata od broni jądrowej.
W przeszłości, po ocenie niezwykle dramatycznych skutków, osiągnięto takie porozumienia i wprowadzono m.in. zakazy broni chemicznej i biologicznej.
Stefania Pruszyńska
Informacje źródłowe: witryna www.nobelprize.org, PAP – Nauka w Polsce, TVN, Wikipedia
— Stefania Pruszyńska
Stefania Pruszyńska (Stefania Golenia). Redaktor-dziennikarka, autorka publikacji wielu gatunków. Poetka, autorka utworów wielu gatunków literackich (eseje, poezja, aforyzmy, satyra, opowiadania, reportaż literacki itp.) i sztuki plastycznej. Redaktor naczelna, właścicielka-wydawca Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl
⇒⇒⇒ OD 1989 r. W REDAKCJACH i WYDAWNICTWACH. Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), polsko-amerykańskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej” (1996 – 2000) i tygodniku „Wprost” (1996 – 2000), aktualnie redaguje Gazetę Autorską IMPRESJee.pl (od 2006 r.) ⇒⇒⇒ Także w różnych okresach: redaktor merytoryczna polskich wydawnictw książkowych i redaktor-korektor różnych wydawnictw drukowanych, w tym prasy polskojęzycznej, a także wademeków w kilku językach europejskich, oraz prac naukowych czy w ramach pracy w wydawnictwach równocześnie: przedstawicielka wydawnictwa na stoisku firmowym na Międzynarodowych Targach Poznańskich lub specjalistka-przedstawicielka ds. kontaktów z mediami. ⇒⇒⇒ W latach studenckich i nieco później (do 1989): asystent antykwarski w PP „Desa”, analityk w laboratorium bakteriologii WZSChPiG.
⇒⇒⇒ W RÓŻNYCH OKRESACH WE WSPÓŁPRACY REDAKTORSKIEJ, PUBLICYSTYCZNEJ, AUTORSKIEJ, INFORMACYJNEJ: z prasą polonijną, np. dwutygodnikiem „Kurier”, Hamburg (1993 – 2010) czy np. z „Dziennikiem Polskim” (Londyn) i tytułami wydawanymi w Polsce, m.in. z: „Welcome to Poznań”, „Merkuriuszem Polska”, „Forum Wielkopolski”, „Aspektami Kulturalnymi”, Magazynem Muzycznym „Brzmienia”, „ABC”, „Protokołem Kulturalnym” oraz z redakcjami czasopism i portali środowisk dziennikarskich i literackich, w tym aktualnie: drukowanego kwartalnika i witryny prezentacyjnej „Protokołu Kulturalnego”, czasopisma „Wielkopolski Widokrąg” Wielkopolskiego Oddziału Związku Literatów Polskich; ⇒⇒⇒Także redaktor merytoryczna rzadkich tematycznie publikacji książkowych, np. „Księga romska” Władysława Iszkiewicza. Również redaktor-korektor: prasy drukowanej (miesięczniki), publikacji książkowych, monografii (artyści), m.in. Rafała Boettnera-Łubowskiego, „W kręgu światła i koloru. O twórczości Edmunda Łubowskiego”, książek Lednickiej Wiosny Poetyckiej, w tym oprac. Jana Grada „W gaju poezji”, albumów artyst., np. „Orły polskie. Rzeźby w drewnie” Henryka Zięby, biuletynów szkół wyższych (np. „Studenckie Graffiti”) czy prac naukowych i innych, w tym we współpracy z uczelniami wyższymi: Wyższą Szkołą Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, WSB, ze Związkiem Literatów Polskich czy fundacjami. *** Ponadto: animatorka kulturalna, realizatorka publikacji patronackich i akcji własnych oraz w ramach redagowanej Gazety Autorskiej „IMPRESJee”, aktualnie: Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl
⇒⇒⇒ Od 2006 r. – redaktor naczelna, wydawca i realizatorka eksperymentalnie założonej na platformie Blox.pl Gazety Autorskiej „IMPRESJee”www.impresjeee.blox.pl, nr 2190 w Rejestrze Prasy Regionalnej w SO w Poznaniu, obecnie mającej nowy adres i nazwę: Gazeta Autorska IMPRESJee.pl www.impresjee.pl * (scala zasoby Portalu Autorskiego IMPRESJee.pl z zasobami Gazety Autorskiej „IMPRESJee”). ******* Scalanie zasobów 2 mediów jest rezultatem zamknięcia przez Agorę SA w dniu 29 kwietnia 2019 r. platformy Blox.pl, na której redagowała: Gazetę Autorską „IMPRESJee” www.impresjeee.blox.pl (ok. 7,7 mln wizyt Czytelników, na TOP 1000 Blox.pl – 1. miejsce w kategorii: Prasa i Media i 1. miejsce w kategorii: Media); własne witryny artystyczne: poetycką: Poezja, Stefania Pruszyńska (ok. 570 tys. wizyt) i ArtGrafPoeFoto oraz podstrony, witryny specjalne tematyczne.
⇒⇒⇒ II. TWÓRCZOŚĆ LITERACKA-POETYCKA i PLASTYCZNA: POEZJA, ESEJE, AFORYZMY, UTWORY SATYRYCZNE, SATYROPODOBNE I INNE. *** PUBLIKACJE. Wcześniejsze: rozproszone od lat 80 i z 90. Najnowsze z 2021 r.: w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl, czasopiśmie WO ZLP „Wielkopolski Widnokrąg", „Protokole Kulturalnym” (nr 75/76), książce: „Kalisz stolicą aforyzmu” (2020), ); w polsko-niemieckiej antologii polskiej poezji IV – Anthologie der polnischen Lyrik IV „Jak podanie ręki” – „Wie ein Haendedruck” (wyd.: Wielkopolski Oddział Związku Literatów Polskich i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, 2018); w polsko-francuskiej Antologii poezji współczesnej X „Jak podanie ręki” – „Comme serrer la main” (wyd.: Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, 2018), antologii „Po-tyczki aforystów”, III, wyd. Wielkopolski Oddział Związku Literatów Polskich 2018; w polsko-angielskiej Antologii poezji „Jak podanie ręki” − Anhology of contemporatory poetry „Like The Hand of Friendship”; we własnych autorskich portalach artystycznych: Poezja, Stefania Pruszyńska oraz: ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska; własnym autorskim zbiorze poetyckim „Szepty dalekobieżne” (San Francisco 2009); w czasopismach, m.in.: „Welcome to Poznań”, „Merkuriusz Polska”, „Protokół Kulturalny”; prasie internetowej: Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl; w wydawnictwach książkowych innych autorów (np. książce autobiograficznej Miklosza Deki Czurei, Króla Czardasza, wirtuoza skrzypiec).
***PREZENTACJE LITERACKIE. Od 2007 r. na wielu spotkaniach literackich czy festiwalach, w wielu miejscach na wydarzeniach w Poznaniu (m.in. w Domu Bretanii, Domu Romskim, klubie ZAK) i w regionie Wielkopolski (w Muzeum Arkadego Fiedlera w Puszczykówku, na plenerowych imprezach kulturalnych np. w parku przypałacowym w Nieszawie czy w Ludwikowie); za granicą, m.in. na Krecie (2010 r.); w Radiu Emaus (2012); na spotkaniach literackich w Klubie Literackim „Dąbrówka” (2011, 2013 i 2017); w Auli UAM w Poznaniu (20 sierpnia 2017); w Muzeum Etnograficznym w Poznaniu (listopad 2018); podczas II Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej Wielkopolskiego Oddziału Związku Literatów Polskich: (Piła, październik 2018 r.) i na „Aforystykonie”, organizowanych przez Wielkopolski Oddział Związku Literatów Polskich (Kalisz, 30 listopada 2018), na festynie w Dwujęzycznym LO im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Poznaniu (październik 2019); podczas III Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej (październik 2019). ***WYSTAWY I PREZENTACJE PRAC PLASTYCZNYCH: VIII MASTRiN pn. Harmonia w Pałacu Działyńskich w Poznaniu (2011); w Bibliotece Publicznej w Buku (2012), w Auli UAM 20 sierpnia 2017 r., w Wielkopolskim Urz. Woj. (grudzień 2017); w Klubie Literackim „Dąbrówka” (2013, 2017), wcześniej podczas spotkań autorskich m.in. na Krecie – w Rethymno i Adelianos Kampos (2010); ***PUBLIKACJE GRAFIK, RYSUNKÓW. Najnowsze: „Kalisz stolicą aforyzmu” (2020). Najstarsze: Rysunki satyryczne w Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1990 - 1991); grafiki w autorskim zbiorze swoich wierszy „Szepty dalekobieżne”; na okładkach książek (Lednickiej Wiosny Poetyckiej: „Żeby marzyć”, „W Gaju Poezji. Lednicka Wiosna Poetycka 1997 – 2015” w oprac. prof. Jana Grada – w ramach współpracy ze Związkiem Literatów Polskich; w prasie drukowanej (np. „Welcome to Poznań”) i Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl oraz we własnych artystycznych witrynach autorskich: ArtGrafPoeFoto i Poezja, Stefania Pruszyńska. ⇒⇒⇒NAGRODY, CERTYFIKATY. Nagroda w konkursie na felieton „Arkusza” – miesięcznika kulturalnego, wyd. przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996 r.); Dziennikarskie Koziołki 2017 w kategorii: Redakcja, przyznane przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej (wręczone 9 maja 2017 r. na gali w Wydziale NP i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza).
Certyfikaty: US WEST Polska – specjalistka ds. konsultacji * Z ekonomii społecznej – BO Doradztwa i Edukacji pod egidą Europejskiego Funduszu Społecznego *** NAUKA. Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie Adama Mickiewicza i Akademii Ekonomicznej ***POGLĄDY. Jest zwolenniczką rozwoju dialogu kultur.
