Opracowania krytycznego – z komentarzem, przypisami, historią tekstu – dzieł Henryka Sienkiewicza podejmą się literaturoznawcy z Uniwersytetu w Białymstoku. W ocenie naukowców, edycja dzieł pozwoli zobaczyć w Sienkiewiczu nie postać z przeszłości, a człowieka „na miarę XXI wieku”.
Projekt „Pisma Henryka Sienkiewicza. Edycja krytyczna pierwsza. Z okazji 100 Rocznicy Odzyskania Niepodległości” to tytuł projektu, którym pokieruje prof. Jolanta Sztachelska z Uniwersytetu w Białymstoku. Projekt otrzymał na pierwszy etap grant z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki – poinformowała uczelnia.
Projekt zakłada – jak informuje Sztachelska, która od lat bada dzieła Sienkiewicza – publikację wszystkich udokumentowanych co do autorstwa utworów Henryka Sienkiewicza. Edycji poddana zostanie nowelistyka, powieści, podróżopisarstwo, publicystyka społeczna i literacka, pisma polityczne, wywiady, ankiety i inne utwory – poza korespondencją prywatną pisarza, która została opracowana i opublikowana.
Sztachelska dodała, że edycja dzieł Sienkiewicza ma przywrócić „stosowną mu pozycję w kulturze współczesnej”, bo – jak podkreśliła – „należy się (mu) uwaga i zainteresowanie głębsze niż to, którym obdarza się go obecnie”.
„W naszej ocenie edycja krytyczna może wpłynąć na zmianę wizerunku autora >Trylogii<. Może być szansą, byśmy w przemienionej w mit, anachronicznej postaci z przeszłości, zobaczyli wreszcie Sienkiewicza na miarę XXI wieku – człowieka zainteresowanego modernizującym się światem, wsłuchanego w swój czas, mającego własny, nieraz bardzo krytyczny stosunek do wielu przejawów życia politycznego i społecznego, nade wszystko zaś – zatroskanego przedłużającą się niewolą, projektującego przyszłość wolnej Polski” –powiedziała Sztachelska cytowana w komunikacie uczelni.
W ocenie badaczki, Sienkiewicz w świetle swoich utworów jest wielki, ale – jak podkreśla – nieznany, bo „nigdy nie doczytany do końca”. „Z powodów prozaicznych: wygodniejszej, bezkrytycznej recepcji popularnej, w której pomija się niewygodne, niepasujące do wytworzonych mitów wątki oraz – i chcę mocno podkreślić – braku źródeł, co wydaje się kardynalnym zaniedbaniem” – wyjaśnia profesor.
Sztachelska przewiduje, że realizacja całego zamierzenia, w ramach którego opublikowanych zostanie blisko 40 tomów dzieł Sienkiewicza, zajmie kilkanaście lat. Zamysł jest taki, aby dzieła wydane zostały w nowoczesnym opracowaniu edytorskim m.in. z komentarzem i przypisami, historią tekstu, odmianami tekstowymi, itd. Mają być wydane też cztery tomy tłumaczeń najważniejszych utworów.
Obecny etap projektu, na który otrzymano grant, potrwa pięć lat. Zostanie opracowanych i opublikowanych co najmniej dziesięć tomów dzieł. Wśród dzieł znajdą się m.in. „Krzyżacy”, „Listy z podróży do Afryki”, „Bez dogmatu”, „Rodzina Połanieckich”, a także nowele i publicystyka literacka. Dwa tomy mają być przygotowane do wydania.
Zespół projektowy będzie liczył kilkunastu badaczy z całej Polski. Sztachelska powiedziała, że zaproszeni zostali wybitni znawcy literatury XX wieku, sienkiewiczolodzy, ale też młodzi naukowcy. Jak zaznaczyła, krytyczna edycja dzieł Sienkiewicza nie będzie łatwa, wśród problemów wymieniła m.in. mankamenty dostępnych źródeł (np. niepełnych lub niesprawdzonych), mnogość wersji i wydań poszczególnych utworów czy rozproszenie druków (tak jest w przypadku pism politycznych).
Grant z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki na pierwszy etap projektu wyniósł ponad 1,6 mln zł.(PAP)
Autorka: Sylwia Wieczeryńska
swi/ agt/
Źródło: Serwis Nauka w Polsce – www.naukawpolsce.pap.pl
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 35-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
