8 kwietnia dla narodu romskiego, narodu, który w Polsce ma status mniejszości narodowej, znaczy najczęściej − przypomnienie o jego istnieniu. Odbywa się wówczas wiele spotkań i uroczystości, podczas których Romowie są gośćmi honorowymi, a ich problemy, aktywność społeczna i osiągnięcia są przypomniane, ocenione, omówione. Warto sięgnąć do kart historii, aby przypomnieć o okolicznościach ustanowienia Międzynarodowego Święta Romów. Początki tego święta sięgają daty 8 kwietnia 1971 r. − wówczas odbyło się w Orpington pod Londynem pierwsze spotkanie seniorów romskich. Romowie wówczas upomnieli się o swoje prawa polityczne i społeczne. Utworzyli Romani Union − Międzynarodową Radę Romów i także wybrali wzór swojej flagi. W 1993 r. Romani Union została przyjęta do ONZ w charakterze członka-obserwatora.
Obchody tegoroczne tego święta w Wielkopolsce zostały zorganizowane przez Wojewodę Wielkopolskiego, Fundację „Bahtałe Roma – Szczęśliwi Cyganie” oraz Wielkopolskie Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe Romów w Polsce. Uroczystość odbyła się w Pałacu Działyńskich w Poznaniu.
Uczestniczyli w niej: wicewojewoda wielkopolski Przemysław Pacia, poseł Bożena Szydłowska oraz poseł Arkady Fiedler − członek Sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych, przedstawiciele władz wojewódzkich, samorządowych i główni jej bohaterowie − przedstawiciele Romów: Miklosz Deki Czureja − skrzypek wirtuoz, opiekun artystyczny Szkoły Muzycznej im. Miklosza Deki Czurei, działającej w XI LO w Poznaniu, jego muzyczna rodzina: córka Sara, syn Marek oraz Anna Markowska prezes Fundacji „Bahtałe Roma” i przybyli na tę uroczystość − Romowie z Poznania i Swarzędza.
W części oficjalnej skupiono się na pozytywach − o wzajemnej pomocy i tolerancji mówili: poseł Bożena Szydłowska oraz poseł Arkady Fiedler, członek Sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Zauważalne jest, że Romowie są coraz bardziej aktywni, co trzeba podkreślić jako kolejny etap osiągania przez nich celów − dzięki taktyce „krok po kroku”. Celów − ku uspołecznieniu działań, aktywizacji całej społeczności, dokonywania postępu w procesach integracyjnych. Ich najbardziej kreatywni przedstawiciele starają się o uzyskiwanie środków finansowych na realizowane projekty, które w głównej mierze są finansowane w ramach rządowego „Programu na rzecz mniejszości romskiej w Polsce”. W ubiegłym roku w Wielkopolsce zrealizowano dziesięć projektów, które dofinansowano kwotą 206 tys. zł. To oczywiście kropla w morzu potrzeb i konieczności…
Nie omawiano jednak najbardziej dotkliwych dla większości Romów problemów takich, jak: sytuacja społeczna, socjalna (bezrobocie sięgające wiele ponad 90 proc.), stosunek do społeczności romskiej, w którym jest wiele jeszcze uprzedzeń, gorszego traktowania (sama byłam wiele razy świadkiem odmowy obsługi moich Przyjaciół Romów w restauracji z pozornie obiektywnych powodów, a jednak złej woli kelnerów czy właścicieli; dodam, że Romów elegancko ubranych, zachowujących się z dużą kulturą, którzy w poczuciu upokorzenia rezygnowali i wychodzili z tych lokali w godnym milczeniu)…
Za sympatyczny przejaw woli integracji w postawach młodzieży można uznać jej starania samopomocowe. Za takie właśnie zostały nagrodzone uczennice XI Liceum Ogólnokształcącego w Poznaniu: Małgorzata Kościelska, Agnieszka Sieślak i Monika Kaszkowiak − wolontariuszki pomagające w lekcjach koleżankom i kolegom ze społeczności romskiej.
„To, co robicie, ma wielką wagę i godne jest wszelkiej pochwały” − mówił wicewojewoda Przemysław Pacia, wręczając uczennicom honorowe dyplomy. Warto dopowiedzieć, że w siedzibie XI LO w Poznaniu uruchomiono publiczne szkoły Fundacji „Bahtałe Roma”: szkołę podstawową, gimnazjum i liceum ogólnokształcące dla dorosłych, które przyciągają do nauki, uzupełnienia wykształcenia wielu Romów, także starszych, a również nie-Romów mających luki w edukacji, nieskończone szkoły czy nie mogących z racji konieczności pracy zarobkowej uczestniczyć w trybie dziennym nauczania szkół publicznych.
W części artystycznej, na zaproszenie Anny Markowskiej, prezes Fundacji „Bahtałe Roma” i romskiego wirtuoza skrzypiec Miklosza Deki Czurei, pragnąc uprzyjemnić to Święto obecnym na tym spotkaniu gościom tej uroczystości, zaprezentowałam z Dominikiem Górnym strofy poezji − każde z nas odczytało dwa wiersze swojego pióra, związane z naszą poetycką wizją Romów bądź romską inspiracją artystyczną.
Stefania Golenia Pruszyńska
Fot.: Anna Czuchra, Biuro Prasowe Wojewody Wielkopolskiego
Publikacja z Gazety Autorskiej „IMPRESJee” www.impresjeee.blox.pl
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 35-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
