Neony przed laty setkami, tysiącami blasków ożywiały nocne przestrzenie miasta. Przyciągały uwagę do nazwy formą, barwami, migotaniem, niekiedy zabawną animacją − jak ten na tylnej ścianie kina Bałtyk w Poznaniu, który sekwencja po sekwencji odsłaniał pełny zamysł jego twórcy. Cieszyły oko jako dekoracja, dzieło nieznanych jednak autorów. Stawały się jednak trwałym sygnałem o miejscu dla przejeżdżających przez miasto.
Neony były i są swoistymi informatorami, rozświetlonymi szyldami komunikującymi o ważnych w mieście siedliskach instytucji i budynków kultury czy też restauracjach, klubach. Nadal te funkcje informacyjne (i jednocześnie reklamy) i estetyka wizualna neonów jest wymowna, lecz jest już ich w mieście dużo mniej. Na tę sztukę, zanikającą w ostatnich dziesięcioleciach od lat 80., choć z wolna znów powracającą jako moda, zwrócili uwagę realizatorzy wystawy „Nocny Poznań w blasku neonów” w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Neony to także temat, który zainspirował organizatorów np. tegorocznego Malta Festivalu.
Znikanie świetlnej sztuki z nocnego miasta postępowało wraz z przeobrażeniami urbanistycznymi w Poznaniu czy podobnie w innych miastach, zmianą właścicieli budynków, zasiedlanych i rozbudowanych do funkcji np. hoteli międzynarodowych sieci. Dla mieszkańców miasta było zauważalne od razu, a dla przybyszy, którzy pamiętali nocny Poznań czy inne miasto z neonów i po nich rozpoznawali miejsca − ich nieistnienie mogło dezorientować lub stanowić zapowiedź o zmianach w mieście. Dzisiaj neonów jest już niewiele nie tylko w centrum miasta, za to – w różnych postaciach świetlnych przybywa szyldów na budynkach galerii handlowych czy też centrów handlowych. Tę sytuację dokumentuję fotografiami z części centrum Poznania. Dzisiaj je rozświetla ledwie kilka neonów: Poznańskie Słowiki Filharmonia Poznańska, Centra na DS „Jowita” i pomniejsze – neony restauracji czy kawiarni. Widoczna jest reklama świetlna Teatru Wielkiego im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu.
„Nocny Poznań w blasku neonów”. „[…] wystawa w Muzeum Narodowym w Poznaniu wpisuje się w nurt zainteresowań historią neonowej rurki.
Na wystawie zaprezentowano historię poznańskich neonów, od najstarszych świetlnych napisów, przez pierwsze reklamy świetlne z początku XX wieku, neonowy boom lat 60. XX wieku, wielką neonizację miasta w połowie lat. 70., aż po schyłek tej formy dekoracji miejskiej przestrzeni, który nastąpił w latach 80. XX wieku” – komentuje Aleksandra Sobocińska.
Na potrzeby tej ekspozycji zgromadzono ocalałe neony, nieistniejące w nocnym Poznaniu – i te, które udało się ponownie ożywić, rozświetlić, i te, których nie można już było rozmigotać. Zainstalowano na niej m.in.: neon baru Tempo, reklamy familijnej kolejki Maltanka, Rytosztuki, Zakładu Doskonalenia Zawodowego.
„Pięknym, ocalonym od zniszczenia parę tygodni temu jest bicykl reklamujący sklep z rowerami na ulicy Głogowskiej” – podają organizatorzy tej wystawy w swojej specjalnej witrynie. Akcentują oni, że niektóre z neonów to prawdziwe perły plastycznego rzemiosła i mówią o jego specyfice: „Stworzenie neonu to czasochłonne przedsięwzięcie, jednak końcowy efekt to wynagradza. Zazwyczaj proces rozpoczynał projektujący neon artysta plastyk oraz zatwierdzająca jego propozycję specjalna komórka miejska. W końcowym etapie firma realizująca projekt musiała zmagać się nie tylko z odzwierciedleniem artystycznej wizji, ale również z niedoborami materiałów”.
Kuratorem wystawy jest Magdalena Mrugalska-Banaszak, zarazem − autorka specjalnie wydanej książki o nocnym Poznaniu oświetlonym neonami, zawierającej 290 ilustracji, wykaz poznańskich neonów z ich lokalizacją, autorem i datą powstania. Autorską aranżację plastyczną tej ekspozycji stworzył Rafał Górczyński. Przygotowano specjalny program z wykładami dostępnymi dla zainteresowanych.
Wystawa, która znalazła się także w programie ubiegłosobotniej Nocy muzeów, jest czynna do 7 czerwca.
Stefania Pruszyńska
Fot.: Stefania Pruszyńska
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 35-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
