W poznańskiej kawiarence-księgarni „Strefa Słowa” po wieczorku literackim rozmawiam z Agatą Miklaszewską, autorką powieści „Kamyk”, monodramów, librett m.in. do musicali: „Metro”, „Kaj i Gerda” i ostatnio wydanego tomu opowiadań „Huśtawka”.
Stefania Pruszyńska: Inspiracja, która Panią skłoniła do napisania książki „Huśtawka”… to rozpoznania własnych stanów ducha, analizy własnego silnego czy uporczywego wręcz odczuwania, czy doświadczenia na przykład samotności?
Agata Miklaszewska: – Inspiracja… Strasznie trudno opisywać siebie, są to wiadomości na skrzydełkach księżycowych. Samotność… Generalnie poczucie samotności ma się w sobie, dopiero w drugim planie rzutuje ono na samotność z drugiego człowieka. Wydaje mi się, że to samotność jest tym, co najbardziej doskwiera nam dzisiaj, w obecnych czasach. Bo nie pracujemy nad tym, sami siebie na nią skazujemy. Pytamy innych, czytamy gazety. Skarżymy się na poczucie samotności, szukając w innych ludziach odpowiedzi. A mamy bardzo prosty na to sposób – pogadać ze samym sobą. Nie wiem, czy pani się ze mną zgodzi, że jeżeli to zrobimy poważnie, całkiem poważnie, to odpowie nam ktoś więcej, ktoś, kogo warto pytać. Mam na myśli rozmowę z własnym sumieniem, z tą prawdą wewnętrzną, którą nazywamy sumieniem. To jedyny sposób, który mamy, który jest zawsze dostępny.
Czy Pani zdaniem to dotkliwe poczucie samotności bierze się z poczucia odrzucenia osoby przez innych, z poczucia odrzucenia naszej do nich miłości, z poczucia zbędności naszej miłości do kogoś dla nas wyjątkowego, zlekceważenia nas, naszej postawy i naszych uczuć? Ze zranień… potrzeby… konieczności ucieczki w siebie?
− Najpierw trzeba by samej sobie, samemu sobie odpowiedzieć, czy jest możliwe kochanie kogoś bez wzajemności. W świecie, społeczeństwie, w którym żyjemy i oddziaływują na nas inni ludzie, ich opinie, ich patrzenie na nas, takie uczucie do człowieka bez wzajemności jest niemożliwe. W świecie, w którym zapomnimy o społecznych zachowaniach, o nim samym – to jest możliwe… Trzeba próbować znaleźć coś ponad to, co jest opiniami, zachowaniami społecznymi. Jeśli nie będziemy próbować szukać tego, to nie zostanie nam nic. A jeśli nawet to szukanie wydaje się nam beznadziejne, to nie możemy go zaprzestać.
Idealizm, mistycyzm jest drogą czy próbą? I czy taka skłonność naszej natury lub wybór takiej postawy są w końcu błądzeniem w sobie?
− Jeśli sobie wyobrazimy dziecko przychodzące na świat przecież ufnie… Ale przychodzi ono na świat, w którym jest nagle zimno… W zetknięciu z tym zewnętrznym światem, w którym to zimno tak je zaskakuje, ma ono odruchy obronne… Te odruchy są silną, odpowiednią reakcją na przykre doznania. Ale to dziecko ma nadal czyste spojrzenie na świat. Zachowanie tej czystości spojrzenia zależy od nas samych. Jeśli nad tym nie pracujemy, nie powrócimy do niego. Wierzę, pokładam nadzieję w tym, że dojdę do tego, że popatrzę na świat jak mistyk. Mogę wierzyć, że tak będzie… Patrzący tak na świat i siebie samych mają prawo szukać, kochać i myśleć, że idą dobrą drogą. Mają w sobie prawdę, jeśli czują, że to jest droga prawdy… Dlaczego? Jeśli to robią, czynią tak dla duchowej wolności. Czasem nawet przez stresy można dojść daleko. Dwa wybory: wszystko wolno, nic nie wolno. Serce czyste albo światowość, jeśli ktoś ma to preludium, ma i świadomość granicy…
Co najbardziej Pani pragnęła przekazać czytelnikom prezentowanego tutaj zbioru opowiadań „Huśtawka”? Na obwolucie książki zacytowano Pani następującą myśl: „Słowa kryją w sobie za dużo znaczeń, a zwłaszcza słowo: miłość…”.
− Bardzo wiele… z tego, co może być udziałem każdego…
Agata Miklaszewska, autorka: powieści „Kamyk”, którą wydano w 2003 r., a także wydanego w 2005 r. zbioru trzech opowiadań „Huśtawka” (opowiadanie z tej książki „Jestem pewien” zaadaptował reżyser Krzysztof Krauze na przedstawienie telewizyjne w Teatrze Telewizji) oraz monodramów opublikowanych w „Dialogu”, tekstów piosenek i librett do musicali: „Kaj i Gerda” (Teatr Muzyczny Capitol we Wrocławiu), „Metro” ( libretto do tego musicalu Agata Miklaszewska pisała ze swoją siostrą Maryną).
— Stefania Pruszyńska
(Stefania Pruszyńska oficjalnie: Stefania Golenia) – eseistka, poetka, redaktor-dziennikarka. Redaktor naczelna, wydawca, autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl (od 2006 r.)
Autorka publikacji różnych gatunków (eseje, recenzje, felietony, reportaże, wywiady, fotoreportaże), utworów literackich (poetyckich i prozy poetyckiej, opowiadań, utworów satyrycznych, grotesek, aforyzmów) oraz artystycznych sztuki plastycznej.
Zazwyczaj wykracza poza gatunkowe schematy. Krytycznoliterackie żywioły z upodobaniem uprawia w eseistycznej narracji. Wypowiada się hojnie w swojej twórczości artystycznej literackiej, a w plastycznej mowę swojej wyobraźni, intuicji, myśli i emocji uwalnia w obrazach o indywidualnym, rozpoznawalnym stylu, z autonomiczną, lecz zarazem wieloznaczną symboliką i metaforą.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PUBLIKACJE RÓŻNOGATUNKOWE (co najmniej 2 tys.): publicystyka, eseje, felietony, wywiady, recenzje, reportaże, fotoreportaże, utwory artystyczne: literackie i sztuki plastycznej – zarówno w Gazecie IMPRESJee.pl (od 2006 r.), własnych autorskich witrynach artystycznych (Poezja, Stefania Pruszyńska, ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska w latach: 2007-2019), własnym zbiorze poezji „Szepty dalekobieżne” (San Francisco ), jak i w wielu czasopismach ogólnopolskich i regionalnych (również w cyklicznych wydawnictwach: rocznikach) – kulturalnych, literackich, muzycznych, książkach innych autorów, antologiach poetyckich (np. Lednickiej Wiosny Poetyckiej), antologiach poezji współczesnej i antologiach poetyckich dwujęzycznych (np. w latach 2017-2023: Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej, wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”), charytatywnych i tematycznych. NAJNOWSZE PUBLIKACJE (oprócz zamieszczanych na bieżąco w Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl) w: kwartalniku literackim „Protokół Kulturalny” (nr 84/2023), antologii poświęconej pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (wyd. Posnania, Poznań, czerwiec 2023) oraz antologii VII Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej „Jesienny dotyk poezji” (wyd. WO ZLP i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, październik 2023). Także publikowała i publikuje w witrynach macierzystych środowisk dziennikarskich i literackich.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒PREZENTACJE UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH. ⇒⇒⇒⇒Poetyckie na: spotkaniach autorskich, festiwalach kulturalnych, jako gość poetycki koncertów, specjalnych spotkań okolicznościowych i różnych społeczności, zaprzyjaźnionych twórców, wieczorach Klubu Literackiego, w kolejnych edycjach Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej WO ZLP oraz kaliskich „Aforystykonów” WO ZLP (w Poznaniu m.in.: w klubie ZAK, PoemaCafe, Pałacu Działyńskich, Domu Romskim, Domu Bretanii, siedzibie PO ZLP na os. Powstańców Warszawy w 2015 r., na Wydziale Dziennikarstwa UAM w kampusie na Morasku, Auli UAM w 2017 r., Collegium Minus UAM, siedzibie KL „Dabrówka” na Piątkowie, w Dwujęzycznym Liceum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego; poza Poznaniem – w: Kaliszu, Nieszawie, Ludwikowie, Międzyzdrojach, a poza Polską – na greckiej Krecie w Rethymno i Adelianos Kampos w 2010 r).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z 35-letnim doświadczeniem zawodowym z pracy dziennikarskiej i redaktorskiej, a także artystycznej w redakcjach i wydawnictwach (od 1989). Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), własnej Agencji „Promotion” (1993), amerykańsko-polskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej”, tygodniku „Wprost” (1996 – 2000).
⇒⇒⇒⇒⇒ Od 2006 r. redaktor naczelna, niezależna wydawczyni, redaktor-autorka i wszechstronna realizatorka Gazety Autorskiej IMPRESJee, obecnie pod nazwą IMPRESJee.pl, o profilu kulturalnym.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ Z DOŚWIADCZENIEM WIELOASPEKTOWEJ WSPÓŁPRACY (dziennikarskiej, autorskiej artystycznej, redaktorskiej) z wieloma czasopismami, w tym polonijnymi (w latach 1992-2010: dwutygodnik – „Kurier” Hamburg, „Dziennik Polski”, „Tydzień Polski” – Londyn) oraz licznymi ogólnopolskimi i regionalnymi czasopismami kulturalnymi, literackimi (od wielu lat z „Protokołem Kulturalnym”) oraz wydawnictwami-wydawcami książek literackich i antologii poezji.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ TAKŻE REDAKTOR PROWADZĄCA I REDAKTOR-KOREKTOR (z wieloletnim doświadczeniem): czasopism (miesięczników i tygodników), monografii, albumów artystycznych i historycznych, książek poetyckich i prozy, biograficznych, antologii poetyckich, wademeków w kilku językach europejskich, biuletynów i prac naukowych i in.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAGRODY: w ogólnopolskim konkursie Miesięcznika Kulturalnego „Arkusz” Poznań-Warszawa-Kraków-Wrocław, wydawanego przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996), oraz laur „Dziennikarskie Koziołki 2017” w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy RP – dla swojej redakcji IMPRESJee.pl za wieloaspektowe realizacje.
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ NAUKA: Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) oraz Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (AE).
⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒⇒ UPODOBANIA, POGLĄDY: Ideowiec - miłośniczka natury, harmonii, sztuk wszelakich, od wczesnej młodości zwolenniczka idei dialogu kultur i jej rozwoju.
