Maria Grzegorzewska, Maria Konopnicka, Ignacy Łukasiewicz, Józef Mackiewicz, Wanda Rutkiewicz, Józef Wybicki oraz Romantyzm Polski będą patronować rokowi 2022. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zdecydował o uhonorowaniu wybitnych postaci oraz epoki, która określiła naszą narodową tożsamość, podejmując okolicznościowe uchwały.

W 2022 r. mija 100. rocznica założenia Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej (obecnie Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie). Jego założycielką i patronką jest Maria Grzegorzewska, naukowiec, pedagog specjalny, tyflopedagog, tyflopsycholog, działaczka społeczna. Jak przypomniał Sejm w podjętej uchwale, „mottem swojego życia i życia kolejnych pokoleń pedagogów specjalnych, specjalistów pracujących na rzecz osób z niepełnosprawnościami uczyniła ona stwierdzenie: »Nie ma kaleki – jest człowiek«”. „Jej dzieła stanowią inspirację dla kolejnych badaczy i twórców akademickiej pedagogiki specjalnej oraz praktyki edukacyjnej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej. Szczególną wartość nadała pracy nauczyciela-wychowawcy, którego widziała jako człowieka bogatego wewnętrznie, charyzmatycznego i empatycznego” – dodali posłowie.

„W maju 2022 r. przypada 180. rocznica urodzin Marii Konopnickiej, polskiej pisarki, poetki, tłumaczki i publicystki. Z tej okazji Sejm postanowił uhonorować jedną z najwybitniejszych pisarek w historii literatury polskiej, twórczynię »Roty«” – głosi treść uchwały przyjętej przez Izbę. Posłowie opisali w niej życiorys Konopnickiej oraz jej dorobek literacki. „Dokonała przełomu w polskiej literaturze dla dzieci, podnosząc tę dziedzinę pisarstwa na wyżyny artyzmu. Za pomocą utworów literackich protestowała przeciwko antypolskiej polityce zaborców i niesprawiedliwości społecznej. Współorganizowała protest światowej opinii publicznej przeciwko niemieckim represjom wobec dzieci polskich we Wrześni w latach 1901–1902 i ustawom wywłaszczeniowym. Walczyła o prawa kobiet oraz pomagała uwięzionym z przyczyn politycznych przez rosyjskie władze” – napisali posłowie w uchwale.

200 lat temu, w marcu 1822 r., urodził się Ignacy Łukasiewicz, twórca światowego przemysłu naftowego. W 2022 r. przypada także 140. rocznica jego śmierci. „Należy on do zaszczytnego grona Polaków, których działalność odcisnęła wielki i pozytywny wpływ na rozwój naszej Ojczyzny, jak również całego świata” – podkreślili posłowie w uchwale. Z wykształcenia farmaceuta, podczas pracy w aptece prowadził badania nad destylacją ropy naftowej, z której udało mu się wydzielić naftę. Wśród dokonań Łukasiewicza Sejm wymienił utworzenie na ziemiach polskich pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej w Bóbrce w powiecie krośnieńskim, a następnie uruchomienie kilku rafinerii. Wynalazł on także lampę naftową. Posłowie podkreślili zaangażowanie patriotyczne Łukasiewicza: udział w konspiracji podczas Powstania Krakowskiego, wsparcie finansowe Powstania Styczniowego i pomoc jego uczestnikom. Był on także filantropem i działaczem społecznym. Sejm zdecydował o ustanowieniu 2022 Rokiem Ignacego Łukasiewicza „szczególnie ze względu na wielkie i niezwykłe zasługi Ignacego Łukasiewicza dla przemysłu i gospodarki Polski, a także Jego zaangażowanie w walkę o niepodległość Ojczyzny oraz dbałość o pracowników”.

Józef Mackiewicz urodził się 120 lat temu, w kwietniu 1902 r. Ten jeden z największych pisarzy polskich w swej twórczości „przedstawiał życie mieszkańców pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego na tle przełomowych wydarzeń historycznych i odwoływał się do tradycji wielonarodowej I Rzeczypospolitej”. Izba podkreśliła też jednoznaczną postawę ideową Józefa Mackiewicza: „Był nieprzejednanym wrogiem totalitaryzmów, szczególnie komunizmu, poszukiwał wszystkiego, co mogłoby łączyć mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej, w tym antybolszewicką opozycję w Rosji, na drodze ku wolności narodów”. Izba ustanowiła pisarza patronem 2022 r., „uznając wielkość jego dorobku wytrwale wspierającego idee: niepodległości Polski, wolności i przyjaznego współistnienia narodów Europy Środkowo-Wschodniej i niezłomnego oporu przeciwko komunizmowi”.

30 lat temu, w maju 1992 r., w drodze na Kanczendzongę, swój dziewiąty ośmiotysięcznik, zaginęła Wanda Rutkiewicz – himalaistka, pierwsza Polka i trzecia kobieta na świecie, która zdobyła najwyższy szczyt świata – Mount Everest. Jak przypomnieli posłowie w uchwale, tego samego dnia, 16 października 1978 r., Karol Wojtyła został papieżem. „Rok później w czasie wizyty w Polsce Jan Paweł II powiedział do Wandy Rutkiewicz: »Dobry Bóg tak chciał, że tego samego dnia weszliśmy tak wysoko«” – dodali. „Pokonywała bariery, została prekursorką kobiecych zespołów górskich, bo nie godziła się, by zdolne alpinistki »były wyłącznie broszkami w męskich wyprawach«. Imponowała siłą, sprawnością fizyczną i niezwykłą inteligencją” – podkreślił Sejm. Posłowie przypomnieli, że w latach 80. Wanda Rutkiewicz należała do „Solidarności”, działała też w opozycji demokratycznej.

Józef Wybicki, autor polskiego hymnu narodowego, wielokrotny poseł na Sejm, jeden z inicjatorów Konfederacji Barskiej, uczestnik prac wdrażających Konstytucję 3 Maja, współorganizator Insurekcji Kościuszkowskiej, zmarł 200 lat temu, w marcu 1822 r. W nadchodzącym roku będziemy obchodzić także 275. rocznicę jego urodzin oraz 225-lecie powstania „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”, w dwudziestoleciu międzywojennym stała się naszym hymnem narodowym. „To Józef Wybicki z gen. Janem Henrykiem Dąbrowskim napisali odezwę do Polaków powołującą się na słowa Napoleona oraz stworzyli zręby Księstwa Warszawskiego” – napisali posłowie w uchwale.

„W 1822 r. w Wilnie ukazały się »Ballady i romanse« Adama Mickiewicza, zawarte w tomiku poetyckim, który wyznaczył początek polskiego romantyzmu. Wtedy po raz pierwszy ujrzały światło dzienne »Romantyczność«, »Powrót taty«, »Świtezianka«, »Pani Twardowska«, bez których trudno wyobrazić sobie ostatnich dwieście lat polskiej kultury” – napisali posłowie w uchwale ustanawiającej rok 2022 Rokiem Romantyzmu Polskiego. „Zrodziła się epoka, w której tworzyli genialni artyści, myśliciele i działacze polityczni, którzy w sytuacji narodowej niewoli stworzyli kraj duchowej wolności, rozwinęli programy niepodległościowe, a zarazem wynieśli polską muzykę, literaturę i malarstwo do rangi czołowych osiągnięć kultury europejskiej” – dodała Izba. Sejm przypomniał innych najwybitniejszych twórców epoki romantyzmu: Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Cypriana Norwida w dziedzinie literatury, Fryderyka Chopina i Stanisława Moniuszkę w muzyce, Piotra Michałowskiego i Jana Matejkę w malarstwie. „Bez Maurycego Mochnackiego i jego pism o wolnych Polakach, bez wieszczów Mickiewicza i Słowackiego, pochowanych w królewskich kryptach, bo Polacy uznali, że królom Polski są równi, nie byłoby Legionów Piłsudskiego czy Powstańców Warszawskich. To z romantyzmu wyrósł nowoczesny mesjanizm Jana Pawła II i unikatowy w dziejach świata ruch »Solidarność«” – zaznaczyli posłowie w przyjętym dokumencie.

***

The Sejm named the patrons of the year 2022

Maria Grzegorzewska, Maria Konopnicka, Ignacy Łukasiewicz, Józef Mackiewicz, Wanda Rutkiewicz, Józef Wybicki and the Polish Romanticism will be patrons of the year 2022. The Sejm of the Republic of Poland decided to honour distinguished individuals and the era that defined our national identity by adopting commemorative resolutions.

The year 2022 marks the 100th anniversary of the founding of the State Institute of Special Pedagogy (now Maria Grzegorzewska Academy of Special Pedagogy in Warsaw). Its founder and patron is Maria Grzegorzewska, a scientist, special pedagogue, tyflopedagogue, tyflopsychologist and social activist. As the Sejm reminded in the adopted resolution: “the following statement was the motto of her life and life of the following generations of special pedagogues, specialists working for the benefit of people with disabilities: There is no cripple – there is a human being.” “Her works are an inspiration for successive researchers and developers of academic special pedagogy and educational, therapeutic and rehabilitative practice. She attached particular value to the role of a teacher-educator, whom she saw as an internally resourceful, charismatic and empathetic human being,” the deputies added.

“May 2022 marks the 180th anniversary of the birth of Maria Konopnicka, a Polish writer, poet, translator and publicist. On this occasion the Sejm decided to honour one of the most outstanding writers in the history of Polish literature, the creator of Rota,” reads the text of the resolution adopted by the Chamber. In the resolution, deputies presented Konopnicka’s biography and her literary achievements. “She transformed Polish children’s literature, elevating this field of writing to the heights of artistry. Through her literary works she voiced her opposition to the anti-Polish policy of the invaders and social injustice. In 1901-1902 she co-organized a global public opinion protest against German repression of Polish children in Września and against the expropriation laws. She fought for women’s rights and helped those imprisoned for political reasons by the Russian authorities,” deputies wrote in the resolution.

200 years ago, in March 1822, Ignacy Lukasiewicz, the founder of the world oil industry, was born. The year 2022 also marks the 140th anniversary of his death. “He is among the honourable circle of Poles whose activity has left a great and positive impact on the development of our homeland, as well as the whole world,” the deputies stressed in the resolution. A pharmacist by trade, while working in a pharmacy he conducted research on distillation of crude oil, from which he extracted kerosene. Among Łukasiewicz’s achievements, the Sejm listed the establishment of the first crude oil mine in the world, on the Polish lands in Bóbrka in the Krosno district, and then launching several refineries. He also invented the kerosene lamp. The deputies emphasized Łukasiewicz’s patriotic involvement: participation in the conspiracy during the Cracow Uprising, financial support of the January Uprising and helping its participants. He was also a philanthropist and social activist. The Sejm decided to establish 2022 the Year of Ignacy Łukasiewicz “particularly due to the great and outstanding contributions of Ignacy Łukasiewicz to the industry and economy of Poland as well as his involvement in the fight for the independence of the homeland and his care for the employees.”

Józef Mackiewicz was born 120 years ago, in April 1902. As one of the greatest Polish writers, his works “depicted the life of people in the Polish-Lithuanian-Belarusian borderland against the backdrop of major historical events and referred to the multinational tradition of the First Polish Republic.” The Chamber also emphasized Józef Mackiewicz’s unambiguous ideological stance: “He was an unrelenting enemy of totalitarianism, especially communism, and sought out anything that could unite the people of Central and Eastern Europe, including the anti-Bolshevik opposition in Russia, on the road to the freedom of nations.” The Chamber honoured the writer by declaring him patron of 2022 “recognizing the magnitude of his achievements in persistently supporting the ideas of Polish independence, freedom and peaceful coexistence of the nations of Central and Eastern Europe and unwavering resistance against communism.”

30 years ago, in May 1992, on her way to Kanchendzonga, her ninth eight-thousander, Wanda Rutkiewicz, a Himalayan mountaineer, the first female Pole and the third woman in the world to conquer the world’s highest peak, Mount Everest, went missing. As the deputies reminded, on the same day, 16 October 1978, Karol Wojtyla became the Pope. “A year later, during his visit to Poland, John Paul II said to Wanda Rutkiewicz: Good God so willed that on the same day we climbed so high,” they added. “She overcame barriers, was a precursor of women’s mountaineering teams, because she refused to accept that capable female mountaineers were mere brooches in men’s expeditions. She impressed with her strength, physical fitness and extraordinary intelligence,” the Sejm emphasized in the resolution. The deputies reminded that in the 1980s Wanda Rutkiewicz was a member of Solidarity and was active in the democratic opposition.

Józef Wybicki, the author of the Polish national anthem, deputy to the Sejm, one of the initiators of the Bar Confederation, participant in the implementation of the May 3rd Constitution, co-organizer of the Kościuszko Insurrection, died 200 years ago, in March 1822. In the coming year we will also celebrate the 275th anniversary of his birth and the 225th anniversary of the creation of the Song of the Polish Legions in Italy, which became our anthem in the interwar years. “It was Józef Wybicki with general Jan Henryk Dąbrowski who wrote a proclamation to Poles referring to the words of Napoleon and created the foundations of the Duchy of Warsaw,” deputies wrote in the resolution.

“Ballads and Romances, the book of poetry by Adam Mickiewicz was published in 1822 in Vilnius. It marked the beginning of Polish Romanticism. It was then that the poems Romanticism, Powrót taty, Świtezianka, Pani Twardowska were first published. It would be difficult to imagine the last two hundred years of Polish culture without them,” MPs wrote in the resolution establishing 2022 the Year of Polish Romanticism. “It was an epoch of brilliant artists, thinkers and political activists, who in the situation of national oppression created a country of spiritual freedom, developed independence programs and at the same time elevated Polish music, literature and painting to the rank of leading achievements of European culture,” added the Chamber. The Sejm also recalled other outstanding Romantic artists: Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński and Cyprian Norwid in literature, Fryderyk Chopin and Stanisław Moniuszko in music, Piotr Michałowski and Jan Matejko in painting. “Without Maurycy Mochnacki and his writings about free Poles, without the bards Mickiewicz and Słowacki, buried in royal crypts because the Poles decided that they were equal to the kings of Poland, there would have been no Piłsudski’s Legions, or Warsaw Insurgents. Romanticism gave rise to the modern messianism of John Paul II and the Solidarity movement, unique in the world’s history,” the deputies noted in the adopted document.