W lutym 1995 r. prof. Jan Sandorski, Jan Plewa i nieżyjący już dr Józef Jan Cegła − ludzie szeroko rozumianej praktyki, wysoko ceniąc wzory zasłużonych, gospodarnych Wielkopolan, ich motywy pracy organicznej i determinację w pragmatycznym działaniu, i dostrzegając potrzebę utworzenia organizacji pozarządowej, zdolnej do działania ponad podziałami, nastawionej na wspieranie rodzimej przedsiębiorczości i tworzenie warunków sprzyjających odbudowie polskiej klasy średniej, wystąpili z inicjatywą stworzenia stowarzyszenia.
Patronem obrali Eugeniusza Kwiatkowskiego, przedwojennego ministra przemysłu i handlu, później ministra skarbu i wicepremiera, którego idee, tak bliskie Wielkopolanom, wpisały się w karty historii gospodarczej Polski licznymi zasługami i udanymi przedsięwzięciami. Pierwsze zebranie Stowarzyszenia im. Eugeniusza Kwiatkowskiego, a ściślej mówiąc − 20-osobowego gremium założycielskiego, odbyło się 18 marca 1995 r. w Biedrusku.
Pozytywistyczny program stowarzyszenia przyciągał coraz więcej cieszących się autorytetem i mających doświadczenie i dorobek przedsiębiorców, naukowców, przedstawicieli kultury i sztuki, mediów i polityków, którzy skupili się wówczas − w 1995 r. i w latach następnych − na problemie ogromnego zapotrzebowania polskiej przedsiębiorczości na impulsy kapitałowe. Budowanie porozumień, kontaktów i współpracy finansowo-inwestycyjnej między Polonią a krajowymi podmiotami gospodarczymi było racjonalną odpowiedzią na realia ówczesnej ekonomii, w której kapitał zachodni agresywnie wprowadzał na polski rynek nie zawsze uczciwe, konkurencyjne podmioty biznesowe.
Aby uhonorować szczególnie aktywnych ambasadorów polskości za granicą, stowarzyszenie ustanowiło nagrody: Statuetkę im. Eugeniusza Kwiatkowskiego − za wybitne osiągnięcia we współpracy gospodarczej między Polonią a Macierzą − i Medal „Pro Polonia” dla pionierów polonijnego biznesu w Polsce. Statuetki uzyskało dotąd dziewięciu przedsiębiorców polskiego pochodzenia z 7 krajów, a medale „Pro Polonia” − jedenastu przedstawicieli biznesu. Do 2003 r. statuetki i wyróżnienia wręczane były podczas Światowych Konferencji Gospodarczych Polonii, od 2004 r. są one przekazywane laureatom w Poznaniu.
Stowarzyszenie od 1996 r. organizuje pod patronatem ministra gospodarki konkurs Wielkopolski Kupiec Roku, który promuje polskich handlowców nie tylko w Wielkopolsce, ale także na Śląsku (od 1997 r.), w woj. pomorskim, zachodniopomorskim (od 1998 r.), dolnośląskim (od 2000 r.), na Kujawach i Pomorzu (w 2002 r.). Od 2003 r. laureaci wyłaniani są w skali ogólnopolskiej. Stowarzyszenie imienia Eugeniusza Kwiatkowskiego organizuje ten konkurs z Międzynarodowymi Targami Poznańskimi w wersji branżowej, nagradzając najlepszych w kategoriach: materiały budowlane − podczas targów Budma, artykuły przemysłowe − na targach Domexpo. W nominowanie do konkursów włączyły się Urzędy Marszałkowskie. Do tej pory tytuły najlepszych zdobyło prawie 600 polskich kupców.
Kolejnym konkursem firmowanym przez Stowarzyszenie im. Eugeniusza Kwiatkowskiego od 1996 r. jest „Polski Producent Żywności”. Inicjatywa ta promuje polskich producentów żywności i ich wyroby. Tytuły najlepszych przyznawane są corocznie podczas Międzynarodowych Targów Przemysłu Spożywczego „Polagra Food” w Centrum Kultury „Zamek”, gdzie odbywa się wystawa nagrodzonych produktów tzw. Mała Polagra i przybywają licznie m.in. kreatorzy gospodarki oraz przedstawiciele branży żywnościowej. Nagrodzeni w konkursie utworzyli Klub PPŻ i działają w Radzie Gospodarki Żywnościowej powołanej przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi, opiniując tworzone przepisy prawne i zgłaszając własne projekty.
Na pierwsze Europejskie Forum Gospodarcze Polonii w 1997 r. przyjechało 60 polonijnych przedsiębiorców z różnych kontynentów oraz ponad 100 polskich firm − wszyscy zainteresowani kontaktami gospodarczymi. Stowarzyszenie zorganizowało wiele seminariów, spotkań, debat, nawet w Senacie RP dla przedsiębiorców i środowisk Polonii, utrzymuje stałe kontakty z ludźmi aktywnymi w działalności na rzecz kooperacji między zagranicznymi przedstawicielami polonijnymi a polskimi działaczami gospodarczymi, upowszechniając ich inicjatywy, doświadczenie.
Aktualnie Stowarzyszenie im. E. Kwiatkowskiego skupia 200 osób, w tym: członków honorowych, ludzi zasłużonych dla kraju, przedsiębiorców, polityków, samorządowców, ludzi z osiągnięciami w kulturze, nauce, mediach. Stanowisko prezesa zarządu sprawuje obecnie Eugeniusz T. Grzeszczak, a jego zastępcami są: Marek Kaźmierczak i Zbigniew Haupt, sekretarzem jest Jan Grabkowski, skarbnikiem − Karol Napierała, członkami − Ireneusz Pińczak i Jan Kołodziejczak. W Radzie Nadzorczej zasiadają: prof. Jan Sandorski − przewodniczący, prof. Michał Umbreit − wiceprzewodniczący, Jan Plewa − wiceprzewodniczący, Stanisław Piotrowicz − sekretarz i członkowie: prof. Edward Cyrson, Andrzej Fromberg, Jerzy Olszak. Radzie Programowej przewodniczy Andrzej Bobiński, wiceprzewodniczącym jest Tadeusz Kuraś, sekretarzem − Krzysztof Szkurat, a członkami: Bogusław Kański, Tomasz Kowalewski, Włodzimierz Łęcki, Andrzej Patalas. Wielu członków tej organizacji miało i nadal ma udział w dostosowywaniu polskich struktur gospodarczych i społecznych do unijnych. Stowarzyszenie uczestniczy w życiu społecznym, gospodarczym Wielkopolski i kraju. Jest także animatorem wielu przedsięwzięć edukacyjnych i wychowawczych dla młodzieży, m.in. Ogólnopolskiego Międzyszkolnego Konkursu Wiedzy o Eugeniuszu Kwiatkowskim. Środki na działalność statutową czerpie ze składek członkowskich i od sponsorów.
Stefania Golenia Pruszyńska
Publikacja archiwalna z Gazety Autorskiej „IMPRESJee” www. impresjeee.blox.pl z 2 kwietnia 2006 r.
