Sympozjum „Wilno w kulturze Wielkopolski” zaangażowało przedstawicieli nauki zajmujących się szczegółowymi rozpoznaniami tropów kultury Wilna w regionie Wielkopolski, pozostawionych przez twórczych Wilnian. Jak wiele mówią liczne odwołania do historii, tradycji i samego Wilna czy związków znanych Wilnian z Wielkopolską i Wielkopolan z Wilnem, dowiodły obrady.
Nad „Obrazem Wilna w świadomości Wielkopolan” skupił się prof. dr hab. Marceli Kosman, a „Językowy obraz ojczyzny w poezji Kazimiery Iłłakowiczówny” przedstawiła dr Karolina Ruta, zaś dr Marta Wrześniewska-Pietrzak omówiła „»Wiatrołomy« Eugeniusza Paukszty z perspektywy współczesnego czytelnika”. Z tych wystąpień – bardzo obszernych i bogatych w wiele szczegółów wyłoniła się arcyciekawa panorama Wilna, ludzi i postaci, które pozostawiły w pamięci zbiorowej wiele śladów swoich dokonań, przeniesień obyczaju językowego czy też wartości kultury duchowej.
Interesująco wkomponował się w te wypowiedzi Tadeusz Szantruczek, który swoją fascynację kulturą Wilna i niezwykłą w tym mieście postacią przedstawił w referacie „Tadeusz Szeligowski – wileński poznaniak”. Cóż wiemy o Tadeuszu Szeligowskim i kto tak naprawdę zgłębił jego biografię, aby dojść do takiego jej znawstwa jak T. Szantruczek i żeby móc z taką swobodą opowiedzieć o nim – przyjezdnym do Wilna ze Lwowa. Wiadomo, że urodzony we Lwowie 13 września 1896 roku (a nie 15 września – jak mylnie niekiedy podają źródła, co podkreślał mówca), Tadeusz Szeligowski przybył do Wilna w 1923 r. Miasto było wyludnione – liczyło tylko 117 tys. mieszkańców. Uniwersytet zaczął działać, gdy reaktywowano go po 80-letniej przerwie. Od 1919 roku rozpoczął się exodus wybitnych ludzi – do Wilna zjeżdżać poczęli naukowcy z Galicji, nazywani tu w nieco pejoratywnym sensie – Galileuszami.
A gdzie zamieszkał T. Szeligowski z żoną i gdzie się przeprowadził? A jakie konflikty interesów istniały wśród elit i np. właśnie elity muzycznej, którą reprezentował? Na te kwestie słuchacze referatu nie tylko otrzymali odpowiedź, lecz nawet ujrzeli na ekranie różne obiekty, dom na Bachszta 10, Zarzeczu, budynek uniwersytetu, a i postacie. Wiadomo, że bohater tego wystąpienia był już wtedy muzycznie ukształtowany – i stał się miłośnikiem muzyki nowej. Wilno to jednak też „Reduta” z Mieczysławem Limanowskim i jakże znanym jednak – Juliuszem Osterwą oraz niezwykle ważną postacią – kierownikiem literackim Witoldem Hulewiczem. To właśnie Szeligowski z Hulewiczem pertraktowali stosunek muzyki do słowa. To w tym gronie wsłowienie Szymanowskiego zyskało uznanie, a inna osobistość: prof. Józefowicz bardzo chwalił tę muzykę. W Wilnie w 1926 r. odbyła się też premiera „Halki” Stanisława Moniuszki – po 75 latach milczenia o tym muzyku i jego dziele. Miał Szeligowski tyle aktywności, że mógłby obdzielić nimi wielu. W 1926 r. odkrył celę więzienną Adama Mickiewicza, a rok później w tej celi już zaczęły się odbywać prezentacje środowisk literackich. Nie imał się jednak Szeligowski centralnych stanowisk w różnych gremiach, lecz raczej – sekretarzował lub miał inne role. W Wileńskim Towarzystwie Filharmonicznym od 1927 r. – był kierownikiem literackim radia, świetnie radzącego sobie z konkurencyjnym – warszawskim. W audycji słowno-muzycznej – opera radiowa „Odys proszący”, później – środy literackie. I Karol Szymanowski, poznany przez Szeligowskiego w Pradze w 1927 r. W Wilnie przyjazdy Szymanowskiego były wielkim świętem. Jak wspominał Szantruczek, później działalność Szeligowskiego coraz bardziej się konkretyzowała – w rezultacie powstało Polskie Towarzystwo Muzyki Współczesnej, w 1932 r. i został utworzony kwartet wokalny Pro Arte, który się przekształcił w tercet z siostrami Hanną i Barbarą Skarżankami i Szeligowską. Miejsca intensywnego działania Szeligowskiego to także: Rada Wiejskich Zrzeszeń Artystycznych (był tam sekretarzem), „Smogonia” (słowo to oznacza trawę dla niedźwiedzi), Wileńska Orkiestra Symfoniczna i znamienne powiedzenie Szeligowskiego: „Sztuka jest niezależna w warunkach jak najdalej posuniętej wolności”. Wiele wątków i postaci wiąże się z postacią Szeligowskiego i Wilnem, a i Poznaniem.
Dopełnienie stanowiła prezentacja multimedialna „Wilno i Wielkopolska w twórczości Napoleona Ordy” Barbary Napieralskiej, Anny Niedzieli, Małgorzaty Jagielskiej, Krystyny Liminowicz. Znakomite malarstwo, grafiki Ordy odsłaniają piękno Wilna – jego pejzażu, ludzi stanowi niezwykły obraz tamtej epoki, subtelnie przez tego artystę wyrażony.
Ryszard Liminowicz, postać znana w Poznaniu z licznych aktywności i popularyzowania Wilna, jego kultury, przedstawił „Moje spojrzenie na Wilno – Europejską Stolicę Kultury”.
Nie uczestniczył zaś w konferencji prof. dr hab. Grzegorz Strauchold z referatem „Eugeniusz Paukszta – pisarz na nowo odkryty”, usprawiedliwiając wcześniej tę okoliczność, o czym poinformował uczestników konferencji prezes WTK Stanisław Słopień.
Zainteresowani właśnie tym tematem poczuli się rozczarowani, tym bardziej że w maju br. WTK ogłosiło 2009 rok – Rokiem Paukszty. Jednak na sympozjum przybył syn pisarza Dominik Paukszta wraz z małżonką. Dostępne również były dla zainteresowanych przed wejściem do sali konferencyjnej książki pióra jego ojca, wydane przez poznańskie wydawnictwo „Replika”: „Ich trzech i dziewczyna”, „Młodość i gwiazdy”, „Znak żółwia”, „Wiatrołomy”. A w Poznaniu i w regionie odbyło się wiele spotkań poświęconych temu pisarzowi, w tym np. w Kargowej, gdzie w Gminnym Ośrodku Kultury 2 października 2009 zorganizowano Ogólnopolski Konkurs Literacki E. Paukszty „Małe Ojczyzny” – z udziałem młodzieży. Stamtąd też na konferencję przyjechała reprezentantka organizatorów.
Organizatorzy sympozjum: Wielkopolskie Towarzystwo Kulturalne w Poznaniu i Centrum Uniwersyteckie UAM Instytut Wielkopolski wraz z Towarzystwem Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Oddział w Poznaniu, obradowali 5 grudnia 2009 w sali im. Lubrańskiego – Małej Auli UAM w Poznaniu, ul. Wieniawskiego 1. Co nieco dziwiło z uwagi na tematykę, rozmach organizacyjny, miejsce, postacie prezenterów i ich pasje, to jednak nie tak liczna publiczność, jakiej można było się spodziewać na tym wydarzeniu.
Stefania Pruszyńska
— Stefania Pruszyńska
Stefania Pruszyńska (Stefania Golenia). Redaktor-dziennikarka, eseistka, recenzentka, poetka, autorka utworów wielu gatunków literackich (aforyzmów, grotesek, utworów satyrycznych i satyropodobnych i in.) i sztuki plastycznej. Także - fotoreportaży i fotografii artystycznych i reportażowych. PONIŻEJ INFORMACJE O: I. DROGACH REDAKTORSKICH, DZIENNIKARSKICH, Z AKTUALIAMI; II. DROGACH TWÓRCZYCH: LITERACKICH I SZTUKI PLASTYCZNEJ; III. NAGRODACH I CERTYFIKATACH, NAUCE, POGLĄDACH.
⇒⇒⇒ OD 1989 r. W REDAKCJACH i WYDAWNICTWACH. Etatowo: w niezależnym Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1989 – 1991), polsko-amerykańskim wydawnictwie US West Polska (1993 – 1996), „Gazecie Targowej” (1996 – 2000) i tygodniku „Wprost” (1996 – 2000). ⇒⇒⇒ Także w różnych okresach: redaktor merytoryczna polskich wydawnictw książkowych i redaktor-korektor różnych wydawnictw drukowanych, w tym prasy polskojęzycznej, a także wademeków w kilku językach europejskich, oraz prac naukowych albo w ramach pracy w wydawnictwach równocześnie: przedstawicielka wydawnictwa na stoisku firmowym na Międzynarodowych Targach Poznańskich czy jako specjalistka-przedstawicielka wydawnictwa ds. kontaktów z mediami. ⇒⇒⇒ W latach studenckich i nieco później m.in.: asystent antykwarski w PP „Desa”, analityk w laboratorium bakteriologii WZSChPiG.
⇒⇒⇒ W RÓŻNYCH OKRESACH WE WSPÓŁPRACY REDAKTORSKIEJ, PUBLICYSTYCZNEJ, AUTORSKIEJ, INFORMACYJNEJ: z prasą polonijną, np. dwutygodnikiem „Kurier”, Hamburg (1993 – 2010) czy np. z „Dziennikiem Polskim” (Londyn) i tytułami wydawanymi w Polsce, m.in. z: „Welcome to Poznań”, „Merkuriuszem Polska”, „Forum Wielkopolski”, „Aspektami Kulturalnymi”, Magazynem Muzycznym „Brzmienia”, „ABC”, „Protokołem Kulturalnym” oraz z redakcjami czasopism i portali środowisk dziennikarskich i literackich, w tym aktualnie: drukowanego i witryny prezentacyjnej „Protokołu Kulturalnego” i Wielkopolskiego Oddziału Związku Literatów Polskich ⇒⇒⇒Także redaktor merytoryczna rzadkich tematycznie publikacji książkowych, np. „Księga romska” Władysława Iszkiewicza, wyd. Fundacja „Bahtałe Roma”. Również redaktor- korektor merytoryczny: prasy drukowanej (miesięczniki), publikacji książkowych, monografii (artyści), m.in. Rafała Boettnera-Łubowskiego, „W kręgu światła i koloru. O twórczości Edmunda Łubowskiego”, albumów artyst., np. „Orły polskie. Rzeźby w drewnie” Henryka Zięby, biuletynów szkół wyższych (np. „Studenckie Graffiti”) czy prac naukowych i innych, w tym we współpracy m.in: z Domem Wydawniczym „Netter”, uczelniami wyższymi: Wyższą Szkołą Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, WSB, ze Związkiem Literatów Polskich czy fundacjami. *** Ponadto: animatorka kulturalna, realizatorka publikacji patronackich i akcji własnych oraz w ramach redagowanej Gazety Autorskiej „IMPRESJee”, aktualnie: Gazety Autorskiej IMPRESJee.pl
⇒⇒⇒ Od 2006 r. – redaktor naczelna, wydawca i realizatorka eksperymentalnie założonej na platformie Blox.pl Gazety Autorskiej „IMPRESJee”www.impresjeee.blox.pl, nr 2190 w Rejestrze Prasy Regionalnej w SO w Poznaniu, obecnie mającej nowy adres i nazwę: Gazeta Autorska IMPRESJee.pl www.impresjee.pl * (scala zasoby Portalu Autorskiego IMPRESJee.pl z zasobami Gazety Autorskiej „IMPRESJee”). ******* Scalanie zasobów 2 mediów jest rezultatem zamknięcia przez Agorę SA w dniu 29 kwietnia 2019 r. platformy Blox.pl, na której redagowała: Gazetę Autorską „IMPRESJee” www.impresjeee.blox.pl (ok. 7,7 mln wizyt Czytelników, na TOP 1000 Blox.pl – 1. miejsce w kategorii: Prasa i Media i 1. miejsce w kategorii: Media); własne witryny artystyczne: poetycką: Poezja, Stefania Pruszyńska (ok. 570 tys. wizyt) i ArtGrafPoeFoto oraz podstrony, witryny specjalne tematyczne.
⇒⇒⇒ II. TWÓRCZOŚĆ LITERACKA-POETYCKA i PLASTYCZNA: POEZJA, ESEJE, AFORYZMY, UTWORY SATYRYCZNE, SATYROPODOBNE I INNE. *** PUBLIKACJE. Wcześniejsze: rozproszone od lat 80 i z 90. Najnowsze: w „Protokole Kulturalnym” (nr 69); w Portalu Autorskim IMPRESJee.pl www.impresjee.pl; w polsko-niemieckiej antologii polskiej poezji IV – Anthologie der polnischen Lyrik IV „Jak podanie ręki” – „Wie ein Haendedruck” (wyd.: Wielkopolski Oddział Związku Literatów Polskich i Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, 2018); w polsko-francuskiej Antologii poezji współczesnej X „Jak podanie ręki” – „Comme serrer la main” (wyd.: Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, Poznań, 2018), antologii „Po-tyczki aforystów”, III, wyd. Wielkopolski Oddział Związku Literatów Polskich 2018; w polsko-angielskiej Antologii poezji „Jak podanie ręki” − Anhology of contemporatory poetry „Like The Hand of Friendship”; we własnych autorskich portalach artystycznych: Poezja, Stefania Pruszyńska oraz: ArtGrafPoeFoto, Stefania Pruszyńska; własnym autorskim zbiorze poetyckim „Szepty dalekobieżne” (San Francisco 2009); w czasopismach, m.in.: „Welcome to Poznań”, „Merkuriusz Polska”, „Protokół Kulturalny”; prasie internetowej: Gazecie Autorskiej IMPRESJee.pl; w wydawnictwach książkowych innych autorów (np. książce autobiograficznej Miklosza Deki Czurei, Króla Czardasza, wirtuoza skrzypiec).
***PREZENTACJE LITERACKIE. Od 2007 r. na wielu spotkaniach literackich czy festiwalach, w wielu miejscach na wydarzeniach w Poznaniu (m.in. w Domu Bretanii, Domu Romskim, klubie ZAK) i w regionie Wielkopolski (w Muzeum Arkadego Fiedlera w Puszczykówku, na plenerowych imprezach kulturalnych np. w parku przypałacowym w Nieszawie czy w Ludwikowie); za granicą, m.in. na Krecie (2010 r.); w Radiu Emaus (2012); na spotkaniach literackich w Klubie Literackim „Dąbrówka” (2011, 2013 i 2017); w Auli UAM w Poznaniu (20 sierpnia 2017); w Muzeum Etnograficznym w Poznaniu (listopad 2018); podczas II Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej Wielkopolskiego Oddziału Związku Literatów Polskich: (Piła, październik 2018 r.) i na „Aforystykonie”, organizowanych przez Wielkopolski Oddział Związku Literatów Polskich (Kalisz, 30 listopada 2018), na festynie w Dwujęzycznym LO im. Jana Nowaka -Jeziorańskiego w Poznaniu (październik 2019); podczas III Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej (październik 2019). ***WYSTAWY I PREZENTACJE PRAC PLASTYCZNYCH: VIII MASTRiN pn. Harmonia w Pałacu Działyńskich w Poznaniu (2011); w Bibliotece Publicznej w Buku (2012), w Auli UAM 20 sierpnia 2017 r., w Wielkopolskim Urz. Woj. (grudzień 2017); w Klubie Literackim „Dąbrówka” (2013, 2017), wcześniej podczas spotkań autorskich m.in. na Krecie – w Rethymno i Adelianos Kampos (2010); ***PUBLIKACJE GRAFIK, RYSUNKÓW. Rysunki satyryczne w Dzienniku Wielkopolan „Dzisiaj” (1990 - 1991); grafiki w autorskim zbiorze swoich wierszy „Szepty dalekobieżne”; na okładkach książek (Lednickiej Wiosny Poetyckiej: „Żeby marzyć”, „W Gaju Poezji. Lednicka Wiosna Poetycka 1997 – 2015” w oprac.. prof. Jana Grada – w ramach współpracy ze Związkiem Literatów Polskich; w prasie drukowanej (np. „Welcome to Poznań”) i internetowej: Gazecie Autorskiej „IMPRESJee”, Portalu Autorskim IMPRESJee.pl oraz we własnych artystycznych witrynach autorskich: ArtGrafPoeFoto i Poezja, Stefania Pruszyńska. ⇒⇒⇒NAGRODY, CERTYFIKATY. Nagroda w konkursie na felieton „Arkusza” – miesięcznika kulturalnego, wyd. przez Oficynę Wydawniczą „Głos Wielkopolski” (1996 r.); Dziennikarskie Koziołki 2017 w kategorii: Redakcja, przyznane przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej (wręczone 9 maja 2017 r. na gali w Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza).
Certyfikaty: US WEST Polska – specjalistka ds. konsultacji * Z ekonomii społecznej – BO Doradztwa i Edukacji pod egidą Europejskiego Funduszu Społecznego *** NAUKA. Wiedzę akademicką zdobywała w Uniwersytecie Adama Mickiewicza i Akademii Ekonomicznej ***POGLĄDY. Jest zwolenniczką rozwoju dialogu kultur.
